Avrupa Birliği (AB) üyesi Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), 2013'ten bu yana yıllardır yolsuzluk, kara para aklama, kaçakçılık ve diğer suçlarla bağlantılı çok sayıda kişiye "altın pasaportlar" isimli uygulamayla vatandaşlık satıyor.
GKRY, son yıllarda farklı ülkelerden suçla bağlantılı binlerce kişiye, para karşılığında ve usulsüzce "altın pasaportlar", diğer ismiyle "yatırım karşılığı vatandaşlık" adı altında vatandaşlık verdi.
YATIRIM KARŞILIĞINDA VATANDAŞLIK
2013'te hayata geçirilen Kıbrıs Rum kesimi yatırım karşılığı vatandaşlık programına göre, GKRY vatandaşlığı için 2 milyon avro değerinde gayrimenkul satın almak ya da 2,5 milyon avroluk yatırım yapmak yeterli.
Uygulamaya göre, pasaport alacak kişilerin temiz bir sabıka kaydına sahip olmaları gerekmesine rağmen GKRY bu kriteri önemsemiyor.
GKRY pasaportu alabilmek için dil bilmek ve ülkede ikamet etmek şartları aranmazken, kısa sürede oluşturulan bir paravan şirket üzerinden dahi Rum bankalarına para transferi yapmak yeterli oluyor, bu paranın kaynağı da sorgulanmıyor.
AB TARAFINDAN TEPKİ
Rum kesiminin büyük gelir elde ettiği altın pasaport uygulaması, AB tarafından da tepki görüyor.
Bu uygulamadan başta Rus ve Ukrayna vatandaşları olmak üzere çok sayıda ülkeden suç ve yolsuzlukla bağlantılı kişiler faydalanabiliyor.
Kıbrıs Rum kesimi pasaportları, AB üyeliğinden ötürü Avrupa'ya girişi kısıtlanan şahıslar için önemli olurken, bu pasaportları taşıyanlar, 27 Avrupa ülkesinde serbestçe seyahat edebiliyor, iş ve bankacılık işlemleri yapabiliyor.
Kıbrıs Rum kesiminin, yatırım karşılığı vatandaşlık programı sayesinde 2013'ten bu yana yaklaşık 7 milyar avro gelir elde ettiği ifade ediliyor.
RUM YÖNETİMİNE 2017-2019 YILLARINDA 1400'TEN FAZLA PASAPORT BAŞVURUSU
Katar merkezli yayın kuruluşu Al Jazeera'nın yayımladığı habere göre, Rum yönetimi 2017-2019 yıllarında 1400'ten fazla pasaport başvurusunu onayladı.
Al Jazeera'nın ele geçirdiği çok sayıda resmi belge, 70'ten fazla ülkeden hükümlü dolandırıcıların, kara para aklayanların ve yolsuzlukla suçlanan siyasilerin, GKRY'den altın pasaportlar diye anılan vatandaşlık belgesi aldığını gösteriyor.
EN FAZLA BAŞVURU O ÜLKELERDEN
Bu tarihler arasında altın pasaportlar için en fazla başvuru Rusya, Çin ve Ukrayna'dan yapıldı.
Başvurusu onaylananlar arasında Burisma enerji şirketinin sahibi Ukraynalı iş adamı Mikola Zloçevski, Rus enerji devi Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy, gasp suçundan hapis yatan Rus vatandaşı Ali Beglov ve hisse devrinde dolandırıcılıktan cezaevine giren Çinli iş adamı Cang Kıçiang bulunuyor.
Kıbrıs Rum kesimi pasaportunu 2017'de alan Zloçevski'nin, o tarihte ülkesinde yolsuzluk soruşturması altında olduğu ifade ediliyor.
Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy'nin de 2019'da Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylandığında, Rusya'nın görevi kötüye kullananlar listesinde yer aldığı, pasaportun, iadesine ilişkin tüm girişimlere engel olduğu belirtiliyor.
Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylanan bir başka ismin de telekom anlaşmasından milyonlarca dolar rüşvet almakla suçlanan Vietnamlı iş adamı Pham Nhat Vu olduğu görüldü.
INTERPOL'ÜN ARADIĞI JHO'YA RUM PASAPORTU
Rum yönetiminin Malezya'da Kamu Kalkınma Fonu (1MDB) yolsuzluğu soruşturması kapsamında aranan ve 2016'dan itibaren Interpol tarafından hakkında kırmızı bülten çıkarılan iş insanı Low Taek Jho'ya 2015'te GKRY vatandaşlığı verdiği ortaya çıktı.
Jho, 2015'te iki günlüğüne Ada'ya gelirken, 5 milyon avroya bitmemiş bir villa aldı ve Başpiskopos Hrisostomos'a 300 bin avroluk "bağış" çeki verdi.
Rum basınında mayıs ayında çıkan ve Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi'ne (OCCRP) dayandırılan bir habere göre, GKRY, Suudi Arabistan kraliyet ailesi üyelerine yatırım karşılığında pasaport sattı.
Suudi Arabistan Prensi Suud bin Abdulmuhsin bin Abdulaziz Al Suud'un Rumlardan AB pasaportunu Temmuz 2017'de aldığı, eşlerinden birinin ve beş çocuğunun da 5 ay sonra vatandaşlık aldığı ifade edildi.
Rumlardan, AB pasaportu alanlar arasında 2016'da Ukrayna tarafından kamulaştırılan ve Londra Mahkemesinin 2,5 milyar avroluk mal varlığını dondurduğu PrivatBank'ın kurucu ve iş birlikçileri Gennady Bogolyubov, Igor Kolomoisly ile 2007'de ABD vatandaşlığı reddedilen Oleg Deripaska da var.
TERÖRİST BAŞI ÖCALAN'IN ÜZERİNDEN SAHTE GKRY PASAPORTU ÇIKTI
Reuters'ın geçen yıl ekimde yayımlanan haberine göre, Kamboçya Başbakanı Hun Sen'in akraba ve yakını 8 kişinin GKRY pasaportu satın aldı ve bu Rum kesiminde muhalefetin sert tepkisine yol açtı.
1999'da Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilen terörist başı Abdullah Öcalan'ın Kenya'ya diplomatik pasaportla girerken, pasaportun, Kıbrıs Rum yönetimi tarafından "Lazaroz Mavros" adına 10 yıl süreyle düzenlendiği ortaya çıktı.
GKRY, KARA PARA AKLANAN ÜLKELER ARASINDA GRİ LİSTEDE
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen yıl açıklanan, kara para trafiğine dair önemli bulgular içeren "Uluslararası Narkotik Denetim Stratejisi" isimli raporda, altın pasaportlar uygulamasına dikkat çekildi.
Raporda, Rum yönetiminin, 2008-2017 yıllarında yatırım karşılığı vatandaşlık vererek ve pasaport dağıtarak 5 milyar 700 milyon dolar gelir elde ettiği kaydedildi.
Aktarılan paranın kaynağının sorgulanmadığı altın pasaport uygulaması, raporda, "yasa dışı gelirlerin aklandığı tehlikeli bir program" olarak nitelendirildi.
Raporda, kumarhanelerin ve bankacılık sektöründeki denetimsizliğin de GKRY'yi kara para aklamaya uygun bir sahaya dönüştürdüğü belirtildi. GKRY, bu gerekçelerle kara para aklanan ülkeler listesinin gri kategorisinde yer aldı.
ANASTASİADİS'İN ADI KARA PARA OLAYINA KARIŞTI
GKRY lideri Nikos Anastasiadis'in adı kara para aklama olayına karıştı.
Rum Politis gazetesinin geçen yıl ağustosta yayımladığı haberinde, Anastasiadis'in, Rus oligarklara ait kara paraların aklanması suçuna karıştığı yer aldı.
Anastasiadis ile ilgili suçlama, "Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi" adlı örgütün yayımladığı raporla gündeme geldi.
Raporda Anastasiadis'in, başkan seçilmeden hemen önce Rus kara parasının aklanması konusunda rol aldığı yer aldı.
Rus kara paralarının aklanmasıyla ilgili araştırmada Anastasiadis'in hukuk bürosu ve bizzat Anastasiadis Rus şebekesiyle ilişkilendirildi.
Rus kara para aklama şebekesinin, 2013'te tasfiye edilen bir Litvanya bankası üzerinden 3,5 milyar avroyu akladığı ve bu operasyonda Anastasiadis'in de ilişkisi olduğu kaydedildi.
RUM BAKANDAN "HATA YAPTIK" İTİRAFI
Eski Rum Maliye Bakanı Harris Georgiades, geçen yıl kasımda yaptığı açıklamada, ülkesinde yatırım karşılığı vatandaşlık verilmesi konusunda bazı yanlışlıkların yapıldığını itiraf etti.
Georgiades, "Kabul etmemiz gerekir, ilk yıllarda hatalar yapıldı ve bunlar önemsiz değildi." ifadesini kullandı.
Altın pasaport uygulaması AB tarafından da tepki görüyor.
Programı sert eleştirenler arasında yer alan Avrupa Parlamentosunun Alman üyesi Sven Giegold, pasaportlar için, "Çok fazla kirli paranın bulunduğu bir ülkeden gelen herkes için çok kıymetli." ifadesini kullanırken, Rum üye Eleni Mavrou, programın geçen birkaç yılda uygulanma biçiminin, açıkça Kıbrıs Rum kesiminin utanç duyacağı vakalara izin verdiğini söyledi.
