Türkiye'ye en tepeden bakabileceğiniz ve doğuya açılan kapısı Ağrı, tarih boyunca çok sayıda kavim ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Ağrı ili, yazın dağcılık ve doğa yürüyüşüne, kış mevsiminde kayak sporuna elverişli parkurlara sahip efsanevi dağı ile doğunun turizm merkezleri arasındadır. İLÇELER: Ağrı ilinin ilçeleri; Diyadin, Doğubayazıt, Eleşkirt, Hamur, Patnos, Taşlıçay ve Tutak'tır. Görülmesi gereken yerler İshak Paşa Sarayı: Topkapı Sarayı'ndan sonra ikinci teşkilatlı saray olan İshak Paşa Sarayı 1784 yılında yapılmıştır. İnşası yaklaşık 100 yıl süren saray aslen bir külliyedir. Bünyesinde camii, selamlık dairesi, türbe, merasim ve eğlence dairesi, aşevi ve harem dairesi bulunur. Ağrı'nın en önemli tarihi varlıklarından olan ve dünyaca üne sahip İshak Paşa Sarayı'nı görmeden Ağrı'dan ayrılmayın. Doğubeyazıt Kalesi: Doğubeyazıt'ın 5 km doğusunda yer alan Doğubeyazıt Kalesi kayalıklar üzerinde yer almaktadır. Kalede Urartu dönemine ait kalıntılar vardır. Antik kent niteliğine sahip olan kalenin yapım tarihi bilinmemektedir. Beyazıt Eski Camii: I. Selim tarafından yaptırılmış olan Beyazıt Eski Camii kesme taştan yapılmıştır. Kare planlı ve tek kubbeli bir yapıya sahiptir. Meya Mağaraları: Günbuldu Köyü'ndeki antik kent olan Meya Mağaraları Diyadin'in 12 km batısında yer alır. Kayalara oyulmauş yapılardan oluşan mağaralarda pek çok değişik oda, tapınak, ibadethane, mağara ve barınma yeri vardır. Antik Kentler: Ağrı'da özellikle Urartular döneminin izlerini taşıyan pek çok antik kent ve höyük yer almaktadır. Bunların başlıcaları Diyadin Meya Köyü, Girik Tepe, Toprakkale ve Eski Beyazıt'tır. Meteor Çukuru: Dünyanın en büyük ikinci meteor çukuru Ağrı'da yer almaktadır. Bu muhteşem ve eşsiz doğal oluşum Ağrı'da görecekleriniz arasında yer almalı. Nuhun Gemisi: Her yıl binlerce yabancı turistin ziyaret ettiği ve Ağrı'da inanç turizminin merkezilerinden olan Nuhun Gemisi, Ağrı Dağı'nın güney tarafına bakan Üzengili ve Telçeker köylerinin arasında yer alır. Doğal bir anıt olan Nuhun Gemisi siluet şeklinde bir kalıntıdır. COĞRAFYA Ağrı, kuzeyden Kars ve Iğdır, Batıdan Erzurum ve Muş güneyden Bitlis ve Van, doğudan İran sınırı ile çevrilidir. Ağrı' da mevcut toprağın büyük kısmını dalgalı, yüksek dağlık arazi meydana getirir. Ağrı ilinde dağlar sıralar halindedir. Ağrıda bitki örtüsü olarak zengin otsu bitki türleri egemendir. İlkbaharda canlanan otlar, sonbaharda havaların soğumasıyla tükenir. Kışları soğuk ve sert yazları kurak ve sıcaktır. TARİHÇE Ağrı ilinin tarihi, Paleolitik Çağ'a kadar uzanmaktadır. Daha geç dönemlerde bu bölge ile Mezopotamya arasında kültürel ilişkiler olduğunu gösteren Tunç Çağı araç gereçleri bulunmuştur. Ağrı ve çevresine yerleşen en eski topluluklardan biri Hurrilerdir. M.Ö. 14. yüzyılda Hititlerin Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki etkinliklerini yitirmeleriyle ortaya çıkan Hurrilerden sonra yöre Urartu, Pers, Makedon, Roma ve Bizans hâkimiyetine girmiştir. M.S. 7. yy. ortalarında Arapların eline geçen ve stratejik konumu nedeniyle istilalara uğrayan Ağrı'yı 11. yüzyılda Selçuklular egemenlikleri altına almışlardır. Selçukluların aralıklarla süren egemenlikleri Moğol akınlarıyla son bulmuştur. Sonradan İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiştir. I. Dünya Savaşı'nda Ruslar tarafından işgal edilen bölge, 1921 yılında yapılan Kars Antlaşması ile Türkiye'ye iade edilmiştir. NE YENİR? Ağrı yöresinde hayvancılığın büyük çapta olması nedeniyle hayvan ürünleri büyük miktarda kullanılmaktadır. Ağrı zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Saç kavurma en meşhur yemeğidir. Gosteberg buğulama, Abdigör köftesi, Hengel, haşıl, erişte, kuymak, kete, bişi, erdek, hasude, bulgur pilavı, yalancı köfte, ekmek aşı,lalanga, ayran aşı, halise,çiriş ketesi, murtuğa ve ağızyakan ve deveci çorbası gibi yöreye özgü yemekleri vardır. NE ALINIR? Ağrı'da küçükbaş hayvancılığın fazla yapılması nedeniyle halıcılık en önemli el sanatıdır. Bunun yanında kilim, kazak, keçe ve çorap gibi el sanatları da vardır. İLGİLİ SON HABER Ağrı'da jandarmadan operasyon: 4 yıllık firariler yakalandı Ağrı'nın Patnos ilçesinde Jandarma ekipleri tarafından yürütülen operasyonda, 'kişiyi hürriyetinden yoksun kılma' ve 'bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlama' suçlarından 4 yıl 2 ay kesinleşmiş hapis cezası olan iki firari yakalandı.
