Dolara karşı yeni plan: Avrupa Birliği stratejisini açıkladı

Küresel ticarete doların tahakküm etmesinden rahatsızlık duyan AB Komisyonu, ABD'de Joe Biden'ın başkanlık görevine başlamasının 1 gün öncesinde avronun uluslararası rolünü güçlendirecek çeşitli tedbirleri içeren yeni stratejisini açıkladı.

Avrupa'nın küresel ekonomik sistemde öncü rol oynamasını amaçlayan stratejiye göre;

• Avro para birimin küresel ölçekte kullanımı artırılacak.
• AB, avro kullanımını teşvik etmek için 3'üncü ülkelerle görüşecek.
• Avro para birimindeki finansal enstrümanlar desteklenecek.
• Avronun enerji ve emtia ticaretinde uluslararası referans para birimi olmasına çalışılacak.
• AB'nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle hazırladığı 750 milyar avroluk kurtarma programı için avro cinsinden borçlanılacak.
• Avronun yatırımcılar için daha cazip olması sağlanacak.
• AB'nin küresel yeşil finansmanda bir merkez olması ve sürdürebilir finansmanda avronun öncü rol oynaması desteklenecek.
• AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) olası dijital avro çalışmalarına destek sağlayacak.
• AB'nin finansal piyasa alt yapısı geliştirilecek.
• Avrupa finansal piyasalarının 3'üncü ülkelerin yaptırımlarına karşı dirençli olmaları sağlanacak.
• AB kurumları, 3'üncü ülkeler tarafından uygulanan tek taraflı tedbirlere yönelik güvenlik açıklarının giderilmesi için finansal piyasa altyapı şirketleri ile iletişime geçecek.
• Avro cinsinden sözleşmelerin iletilmesindeki teknik sorunları gidermek üzere çalışma grubu kurulacak.
• AB Komisyonu, 3'üncü ülkelerin tek taraflı yaptırımlarının finansal hizmetlerde neden olduğu kesintileri önleyecek çeşitli yöntemler arayacak.

Stratejiye ilişkin Brüksel'de düzenlenen basın toplantısında konuşan AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, "Ortak para birimimiz avro dünyada en yaygın ikinci para birimi konumunda bulunuyor. Planımız, avronun uluslararası rolünü güçlendirmeye yönelik uzun dönem strateji içeriyor." dedi.

Dombrovskis, küresel ekonomin dolara bağlılığının azaltılarak şoklara karşı daha güvenli hale getirilebileceğini söyledi.

Avronun borçlanma senetleri, emtialar ve enerji gibi alanlarda kullanımını artırmayı amaçladıklarına işaret eden Dombrovskis, "Plan, AB finansal sistemini ve alt yapısını güçlendirmeyi içeriyor." ifadesini kullandı.

Dombrovskis, Avrupa'nın en büyük finansal merkezi olan İngiltere'nin AB üyeliğinden ayrıldığını anımsatarak, "Özellikle AB'deki piyasa katılımcılarının 3'üncü ülkelerdeki takas işlem merkezlerine olan aşırı açık pozisyonlarını tekrar dengelemeliyiz." diye konuştu.

AB Komisyonu Ekonomiden Sorumlu Üyesi Paolo Gentiloni de "Ekonomik ve parasal birliği derinleştirmeyi, avronun uluslararası rolünü güçlendirmeyi amaçlıyoruz." dedi.

AB içinde bankacılık birliğini tamamlamak ve sermaye piyasası birliğini önemli ölçüde ileri taşımaya öncelik vereceklerini anlatan Gentiloni, "Avro para birimi kasım ayında küresel ödemelerde yüzde 38 oranına ulaştı. Avronun küresel rezervlerdeki oranı ise yüzde 20 civarında. Bu seviye son 20 yılda değişmedi." diye konuştu.

Gentiloni, avronun güçlü bir role sahip olmasının AB ekonomisini döviz kuru riskinden koruyacağını, diğer para birimlerine olan bağımlılığı düşüreceğini, daha istikrarlı ve çeşitli küresel para sistemi ortaya koyacağını vurguladı.

AB'nin resmi para birimi olan ve 1 Ocak 2002'de dolaşıma giren avroyu 27 AB üyesi ülkenin 19'u kullanıyor. Avro Bölgesi olarak adlandırılan bu 19 ülkenin para politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan Avro Sistemi tarafından yürütülüyor.

ABD'nin tek taraflı olarak İran nükleer anlaşmasından çıkmasının ardından, dünya çapında bankalar arasında elektronik fon transferi sağlayan SWIFT, ABD'nin yaptırımlarına uyacağını ve İran bankalarının sisteme erişimini askıya aldığını açıklamıştı.

AB ülkeleri İran ile ticari ilişkileri sürdürmek için çeşitli arayışlara gitmişti.

Bazı AB ülkeleri, ABD'nin İran yaptırımlarını bertaraf etmeyi hedefleyen ticaret mekanizması INSTEX kurulmuştu ancak mekanizma önemli bir başarı sağlayamadı.