Yaygın bir klinik problem olmasına rağmen, doğum korkusu için tek tip bir tanım bulunamamıştır. Maalesef tüm dünyada sadece doğum korkusu nedeniyle bile sezaryen ile doğum yaptırılmaktadır. Örnek verecek olursak normal doğum oranının oldukça yüksek olduğu İngiltere'de dahi vajinal doğum korkusu yerine "anne isteğine bağlı sezaryen" terimi kullanılmaktadır. Hamile bir kadın kaygı bozukluğu ve korku ifade ettiğinde yardım istediği düşünülebilir. Genel olarak doğum korkusu; bir kaygı bozukluğu veya kabuslar olarak da ortaya çıkabilen fobik bir korku, fiziksel şikayetler ve işe ya da aile faaliyetlerine odaklanmadaki zorluklar olarak görülebilir. Sonuç olarak bu durum doğum yöntemi olarak sezaryen seçimine neden olabilir.
Doğumda doğum korkusunun değerlendirildiği gelişmiş ülkelerde gebeliklerin yaklaşık % 20'sini zorlaştırdığı sonucuna varılmıştır. Gebelerin %6 ila % 10'unda şiddetli olduğu ifade edilmekte ve kabuslar, fiziksel şikayetler ve işe ya da aile faaliyetlerine yoğunlaşmanın zorlaştığı ortaya çıkmıştır. İsveç'teki bir çalışmada fobi benzeri korkunun, gebe kadınların sadece % 2,4'ünde teşhis edildiğini göstermiş ancak düşük riskli gebe kadınların dahi yaklaşık % 80'i çocuğun refahına odaklanarak doğum korkusu yaşamaktadır. Genelde hamilelik boyunca yaşanan endişe düzeyi değişken değildir ve ikinci üç ayda biraz azalmakta, ancak son üç ayda en yüksek seviyelere ulaşmaktadır.
DOĞUM KORKUSUNUN SEBEPLERİ
Doğum korkusu biyolojik (ağrı korkusu), psikolojik (kişilikle ilgili, önceki travmatik olaylar veya gelecekteki ebeveynlik korkusu), sosyal (destek eksikliği, ekonomik belirsizlik) veya ikincil (önceki doğum deneyimlerinden kaynaklanan) olarak çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Önceki doğum deneyimleri dışındaki doğum korkusunun arka plan nedenleri net olarak bilinmemektedir. Daha önce yaşanmış psikolojik hastalıklar ve çok sayıda günlük stres etkeni, bir kadını en azından yakın sosyal çevresinden destek almadığı takdirde, doğum korkusu riskine maruz bırakır. Doğum korkusu hiç doğum yapmamış kadınlarda en az daha önce doğum yapmış olanlar kadar yaygındır.
Ağrı korkusu ve düşük ağrı toleransı, doğum korkusunun en yaygın nedenleridir. Doğum sancısı korkusu genel olarak ağrı korkusuyla kuvvetli bir şekilde ilişkilidir. Bu durum doğum sayısı ne olursa olsun sezaryen talep etmenin en yaygın nedenlerinden biridir. Bu durum temelde "ağrıdan kaçınma eylemi" nin tezahürüdür. Ağrıdan kaçınma, olası ağrı deneyiminden kaçınmayı hedefleyen öğrenilmiş davranışların sürdürülmesidir. Daha önce yaşanmış olumsuz bir hamilelik ve doğum deneyimi, doğum yapmış kadınlarda gelecek doğum korkusuna en çok katkıda bulunan etkendir ve bu kadınlar arasında sezaryen talep etmenin en yaygın nedenlerinden biridir.
Doğum korkusunun bir diğer nedeni doğum yaptıracak olan profesyonellere güven eksikliğidir. Bu sorun, ülkenin sağlık sistemi ve doğum yapacak kişinin psikolojisiyle ilintili olarak farklı çözüm yollarına sahiptir. Yaygın olan bir diğer neden ise doğum yapma yeteneğinden yoksun olma korkusudur. Bu durum ise yanlış bir şey yapma ve bebeğe doğum sırasında uygunsuz davranışlarla zarar verme korkusu ile yakından ilgilidir. Bir çiftin çocuk sahibi olması hayatlarındaki en önemli değişimlerden bir tanesidir. Ancak ebeveyn olma korkusu da önemli bir doğum korkusu etkenidir. Batı toplumundaki kültürel değişimler nedeniyle iş ve kariyer pahasına anneliğin önemi ve hayranlığı azalmış ve bazı kişilerde yenidoğan bebek ile ilgilenme konusundaki korkuları arttırmıştır.
DOĞUM KORKUSU YENİLEBİLİR Mİ?
Doğum korkusu tedavisinin amacı, kadının hamileliği ve doğumla ilgili endişeyi kontrol etmesine yardımcı olmak ve gelecekteki doğumla ilgili belirsizlikleri zihninde normalize etmesini sağlamaktır. Hamilelik ve doğum sırasında doğum hazırlığı ve destek, her hamile kadın için temel unsurlardır. Eğitim ve bilgi bebeğin sağlığıyla ilgili endişeleri azaltır, ancak genel kaygıyı hafifletmek için gevşeme eğitimi ve ağrıyla başa çıkma yöntemlerini öğretmek gerekir. Bu, artan güvene yol açar, bu da doğum deneyiminden memnuniyetin önemli bir göstergesidir. Hamilelikte, grup seanslarında da yapılabilecek pozitif zihinsel kabullenme adaptasyon faydalı olabilir. Yani gebelik öncesi ve sırasında yapılacak eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları çok anlamlı fayda sağlayabilir. Bu eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları, doğum hekimleri ve ebelerin yanı sıra psikiyatrist, anestezist, psikolog, fizyoterapist ve gebelerin eşleri ve ailelerinden oluşan bir ekiple yapılmalıdır.
