Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye'de doğal gazın vadeli kontratlarla alınıp satılabileceği Vadeli Doğal Gaz Piyasası (VGP) oluşturulması için çalışmalarında sona geldi. Gelecek yıl açılacak VGP'nin doğal gaz borsasında işlem yapan oyuncuların 2023'te sisteme verilmesi planlanan Karadeniz gazının alım ve satımını önceden yapabilmesine imkan verirken bunun fiyatlara da olumlu yansıması bekleniyor.
Türkiye, 1 Eylül 2018'de piyasa için bir ilk niteliğinde olan Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası'nı (OTSP) devreye aldı. EPDK tarafından mevzuat alt yapısı oluşturulan ve Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesinde bulunan doğal gaz borsasında, 2 yılda 3,2 milyar metreküp doğal gazın ticareti yapılırken yaklaşık 4,7 milyar liralık işlem hacmine ulaşıldı.
Bu dönemde, ortalama gaz referans fiyatı ise bin metreküp için 1460 lira seviyesinde gerçekleşti.
Karadeniz'de keşfedilen 320 milyar metreküplük doğal gazın sisteme verilmesiyle Türkiye doğal gaz piyasasının daha fazla gelişmesi beklenirken EPDK keşfin piyasaya etkileri üzerinde çalışmalarına başladı.
Bu kapsamda, 2021'de faaliyete geçirilmesi planlanan Vadeli Doğal Gaz Piyasası'nın (VGP) oluşturulması için bir taslak hazırlandı. Taslağa son halinin verilerek EPDK kurul onayına sunulması amacıyla ilgili taraflar bir araya geldi. Taraflar, VGP'de işleme sunulacak ürün çeşitleri, vadeleri ve diğer detayları değerlendirdi.
VGP NELER GETİRECEK?
VGP, doğal gaz borsasında işlem yapan oyuncuların Türkiye'de doğal gazı vadeli kontratlar aracılığıyla alıp satabileceği bir piyasa olarak 2021'de faaliyete açılacak. VGP'nin açılmasıyla, piyasa öngörülebilirliğinin sağlanması amaçlanırken fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi hedefleniyor.
VGP ile piyasada derinlik ve likiditenin artırılması, piyasa oyuncularına kendi pozisyonlarını ayarlamaları açısından esneklik sağlanması ve ileriye dönük belirsizliklerin en aza indirilerek arz güvenliğine de katkı sağlanması planlanıyor.
Ayrıca Türkiye'nin doğal gaz ticaret merkezi olma hedefinin gerçekleştirilmesi için önemli bir rol oynaması beklenen VGP'nin 2021'de faaliyete geçmesiyle konut ve sanayi tüketicilerinin enerji maliyetlerinin azalmasına katkı sağlanacak.
"TÜRKİYE DOĞAL GAZ TİCARET MERKEZİ OLMA HEDEFİNE BİR ADIM DAHA YAKLAŞIYOR"
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, VGP'nin 2021'de açılacağına dikkati çekerek, "VGP ile doğal gaz borsasında işlem yapan oyuncular vadeli kontratlar aracılığıyla 2023'te sisteme verilmesi planlanan yerli doğal gazın alım-satımını önceden yapabilme imkanı bulacak. Bu sayede Karadeniz gazımızın daha üretilmeye başlamadan bile ülkemizin doğal gaz fiyatları üzerindeki olumlu etkisini göreceğiz." dedi.
Yılmaz, Karadeniz'deki doğal gazın üretildikten sonra sisteme verilmesi ve ticarileştirilmesi aşamasında EPDK olarak devreye gireceklerini belirterek şunları kaydetti:
"Gerekli lisanslama ve düzenleme çalışmalarını yaparak yerli doğal gazımızın en ekonomik şekilde tüketicilerimizin hizmetine sunulmasını hep birlikte sağlayacağız inşallah. Hem bu keşif hem de VGP ile Türkiye doğal gazda ticaret merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaşmış olacak. Doğal gaz piyasamız zaten çok iyi bir noktada ancak bu süreçte kendi doğal gazımızı keşfetmek ayrı bir mutluluk. Biz de kendi doğal gazımızın düzenleyicisi olmanın gururunu yaşayacağız. Bu vesileyle, doğal gaz borsamızın da ikinci yılını kutluyor, OTSP'nin kurulmasına büyük destek veren başta sayın Bakanımız olmak üzere bu süreçte emeği ve katkısı olan kamu ve özel sektörün bütün temsilcilerine teşekkür ediyorum."
