Gıda fiyatlarında enflasyonun ateşini düşürmek için elini taşın altına koyarak KDV'yi yüzde 8'den 1'e indireren hükümetin bu hamlesine karşılık, fırsatçılar yine sahneye çıktı. 7 puanlık KDV indiriminin öncesinde yumurta, çay, yağ gibi temel gıda ürünlerine zam yapan marka ve marketler, önce fiyatı yükseltti sonra yüzde 7 indirdi!
Fiyatlarda yapılan bu hile, vatandaşları isyan ettirdi. Birer saha denetim elemanı gibi çalışan binlerce vatandaş, KDV indirimi öncesi yapılan zamları sosyal medyada fişleri ve belgeleriyle paylaşarak marka ve marketlerin fırsatçılığını gözler önüne serdi.
TESADÜFÜN BÖYLESİ!
KDV indirimi öncesi fiyat artışında en çok dikkat çeken ürünler yumurta, yağ ve çay oldu. 1-6 Şubat haftası 109 TL'den satılan, market markalı 5 litrelik yağın fiyatı KDV indiriminin yapılacağı günden önce 119 TL'ye yükseldi. Ardından bu ürünlere gelen yüzde 7'lik KDV indirimiyle ürün fiyatı 111 TL'ye düştü.
Yine aynı şekilde KDV indirimi öncesi 38 TL'den satışa sunulan M boy 30'lu yumurta, indirimden bir gün önce 45 TL'ye çıkarıldı. 7 puanlık indirimle söz konusu fiyat 42 TL oldu. Benzer bir durum da çayda yaşandı. 38 TL'den satışa sunulan 1 kilogramlık çayın fiyatı 46 TL'ye yükseltilerek, indirimle birlikte 43 TL'den raflarda yerini aldı.
KDV indirimiyle birlikte fiyatların düşmesini bekleyen vatandaşlar, yapılan fırsatçılığın ardından anqrtan fiyatlara sosyal medyada isyan etti. Fiyat artışının nedenini sorduğumuz market ve markaların açıklamaları ise "tesadüfün böylesi" dedirtti. Öyle ki maliyet artışından dolayı fiyatları zaten artıracaklarını, bunun KDV indirimi öncesine denk gelmesini tamamen tesadüf olarak yorumladılar.
YÜKSEK KÂR EDİYORLAR
Yumurta fiyatlarındaki afaki artışın nedenini sormak için aradığımız Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM- BİR) Başkanı İbrahim Afyon, yumurtada üreticilerin değil marketlerin yüksek kâr elde ettiklerini söyledi. Afyon, "M boy 30'lu yumurtanın ambalajlı şekilde üreticiden çıkış fiyatı ortalama 35 TL.
Bunun bize maliyeti ise 32 TL. Kazancımız yüzde 10. Marketler üstüne yüzde 30 koyarak satışa sunuyor. Hatta bazıları bu oranı yüzde 50'ye kadar çıkarıyor. Marketler biraz kârlarından fedakarlık etsin" dedi. Marketlerle üreticilerin perşembe günü alış fiyatını belirlediğini anlatan Afyon, "Maliyetlerimiz çok ciddi oranda arttı.
Geçen haftaya kadar direndik, ancak artık bunu yürütmemiz imkânsız hale geldi. O nedenle cuma günü fiyat artışı oldu. KDV indirimi öncesi özellikle fiyat artırmadık, tesadüf oldu" diye konuştu.
VATANDAŞLAR DENETİM ELEMANI OLMALI
Piyasada binlerce ürün olduğunu ve her markete birer denetim elemanın konulamayacağını anlatan Aydın Ağaoğlu, "Burada vatandaşlarımıza görev düşüyor. Bilinçli tüketici olarak onlar gördükleri usulsüzlükleri Ticaret Bakanlığı'nın Alo 178 hattına iletebilirler.
Ya da mobil tüketici uygulamasıyla bu durumu ihbar edebilirler. Böylece bakanlık nokta atışı yapar. Özellikle son dönemde vatandaşlarımızda bu bilinç çok arttı. Bu fırsatçılarla el birliğiyle mücadele edeceğiz" diye konuştu.
BATAKLIĞI KURUTMAK LAZIM
Özellikle temel gıda ürünlerinde üretici markaların zamlarda en çok ithal girdileri bahane ettiklerini anlatan Ağaoğlu, "Diyelim ki 100 liraya mal edilen bir ürünün döviz kurundaki artış nedeniyle maliyeti 115 liraya çıktı. Arada yüzde 15 fark var, ancak firma bunu bahane edip 150 liraya çıktığını söylüyor.
Bu işin kökten çözümü olmalı. Devlet tüm ithal girdileri firmalara kendi satmalı. Aradaki farkı da sübvanse etmeli. Yani firma 'Maliyetim arttı' gibi bir bahane sunamamalı. Marketlerde de her ürün kalem kalem takip edilmeli ve fiyat artışının nedeni anlık sorgulanmalı. Böylece bataklık kurur. Aksi takdirde herkes işi kendine yontar. Olan da vatandaşa olur" dedi.
CUMA GÜNÜ ETİKET DEĞİŞTİRDİLER
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, KDV indiriminin ardından binlerce ihbar maili aldıklarını belirterek, "Çok büyük bir zincir marketin çalışanı, KDV indiriminden bir gün önce 15 bin etiketin değiştirildiğini, ürünlere zam yapıldığını yazdı. Sonrasında da KDV indirimini etiketlere yansıttılar. Bazı ürünlerde KDV indirimi vatandaşın değil marketlerin cebine girdi" dedi.
