Uluslararası Enerji Ajansı (International Energy Agency / IEA), Dünya Enerji Yatırımları 2023 raporunu yayımladı. Yeni rapora göre küresel enerji krizinin tetiklediği satın alınabilirlik ve güvenlik endişeleri daha sürdürülebilir seçeneklerin arkasındaki ivmeyi güçlendirdiğinden, temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırım, fosil yakıtlara yapılan harcamaları önemli ölçüde geride bırakıyor. Bu kapsamda bu yıl küresel olarak enerjiye yaklaşık 2.8 trilyon dolar yatırım yapılacağını öngören rapora göre bunun 1.7 trilyon dolarının yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar, nükleer enerji, şebekeler, depolama, düşük emisyonlu yakıtlar, verimlilik iyileştirmeleri ve ısı pompaları dahil olmak üzere temiz teknolojilere yönelik olması bekleniyor. Bununla beraber 1.1 trilyon doların da kömür, gaz ve petrol yatırımı yapılacağı tahmin ediliyor.
GÜNEŞ ÖNE ÇIKIYOR
Rapora göre güneş enerjisi liderliğindeki yenilenebilir enerji kaynakları ve elektrikli araçlar (Electric Vehicles /EV) 2023'te temiz enerji yatırımlarında beklenen artışa öncülük ediyor. Güneş enerjisi liderliğindeki düşük emisyonlu elektrik teknolojilerinin, enerji üretimine yapılan yatırımın yaklaşık yüzde 90'ını oluşturması bekleniyor. Ayrıca rapor yıllık temiz enerji yatırımının, aynı dönemde fosil yakıt yatırımındaki yüzde 15'lik artışa kıyasla yenilenebilir enerji kaynakları ve elektrikli araçlar sayesinde 2021 ila 2023 arasında yüzde 24 artacağını öngörüyor. Diğer yandan IEA temiz enerji yatırımlarındaki büyümenin eşitsizliğine de dikkat çekiyor.
TON BAŞINA EK VERGİ
Rapora göre son yıllardaki artışın yüzde 90'ından fazlası gelişmiş ekonomiler ve Çin odaklı seyrediyor. Bu bağlamda temiz enerji geçişleri başka bir yerde toparlanmazsa küresel enerjide yeni bölünme çizgileri için ciddi bir risk oluşturuyor. Avrupa Parlamentosu'nun onayladığı "Yeşil Mutabakat" adı verilen iklim yasasına göre, AB ülkeleri karbon emisyonlarını 2030 yılına kadar yüzde 55 azaltmayı, 2050 yılına kadar ise karbon nötr olmayı hedefliyorlar. Söz konusu yasayı onaylayan ülkeler Avrupa pazarına sattıkları ürün ve hizmetlerin karbon salımını belirlenmiş standartlara göre düzenlemezse, ton başına 30 ile 50 euro arasında ek vergi ile karşılaşacak.
4 MİLYARLIK $'LIK YEŞİL DÖNÜŞÜM
Kobi'lerde 'Yeşil Mutabakat' hazırlıkları başladı. Avrupa Birliği'nin dünyadaki karbon salımını azaltmak için başlattığı anlaşmaya Türkiye de imza atınca üretim modellerinde değişiklik için düğmeye basıldı. İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı 2030 ve 2053 yıllarına dönük orta ve uzun dönemli hedefler kapsamında, Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanı ise 2053 hedefleri doğrultusunda yıl sonuna kadar güncellenecek. İklim değişikliğiyle mücadeleyi önemli hamlelerle güçlendiren Türkiye, 2023 ve 2024 yıllarında çevreden enerjiye, sanayiden tarıma, şehirleşmeden ulaşıma kadar birçok alanda yürütülen projeleri tamamlayacak. Konuyu gündemlerine alan kamu bankaları bu konuda kredi paketleri hazırlamaya başladı. Uzmanlara göre, önümüzdeki dört yıl boyunca Türkiye'nin sürdürülebilirlik alanında yaklaşık 3.5-4 milyar dolarlık yenileme yatırımı yapması gerekiyor.