Türkiye, Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023'te, binlerce can kaybının yanı sıra 103 milyar dolarlık fatura çıkaran deprem felaketine ve küresel resesyon endişelerine rağmen büyümeye devam etti. Türkiye ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde yüzde 4, 2023'ün tamamında ise yüzde 4.5 büyüdü. Kesintisiz büyüme süreci 14 çeyreğe taşınırken, yıl bazında ise Türkiye 14 yıldır aralıksız büyümeyi sürdürdü.
MİLLİ GELİRDE REKOR
Türkiye ekonomisi aynı zamanda son 22 yılda sadece 1 yılı küçülme ile tamamladı. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) 1 trilyon 119 milyar dolarla tarihin en yüksek seviyesine çıkarken, kişi başı gelirde de 13 bin 102 dolarla zirveye ulaşıldı. Kişi başı gelir 2022'ye göre 2 bin 451 dolar arttı. Gayrisafi milli hasıla TL bazında da 26.3 trilyon lira ile rekor kırdı.
OECD'DE İKİNCİ SIRADA
Türkiye, 2023'ün son çeyreğinde, yıllık bazda, ekonomik büyüme verisi açıklanan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütüne (OECD) üye ülkeler arasında ikinci, G20 ülkeleri arasında üçüncü ülke oldu. OECD'de yüzde 4.3 ile ilk sırada Hırvatistan yer alırken, Türkiye'yi yüzde 2.2 ile Slovenya takip etti. G20 ülkeleri arasında yüzde 5.2 ile en hızlı büyüyen ülke Çin oldu. Bu ülkeyi yüzde 5 ile Endonezya izlerken, Türkiye ise listede üçüncü sırada yer aldı.
DENGELENME BELİRGİNLEŞTİ
Büyümede yılın üçüncü çeyreğinde başlayan dengelenme son çeyrekte de devam etti. Yılın ilk yarısında 8.8 puan olan iç talebin büyümeye katkısı, ikinci yarıda 6.6 puana geriledi. Net dış talebin negatif katkısı 4.9 puandan 1.6 puana düştü. 2023'te büyümenin yaklaşık üçte biri üretim kapasitesini artıran makine ve teçhizat yatırımlarından geldi. Vatandaşın tüketimi büyümeye son çeyrekte 6.73 puan, 2023'ün tamamında ise 8.83 puanlık katkı sağladı. 2023'ün üçüncü çeyreğinde 7.72 puanlık, 2022'nin son çeyreğinde 10.34 puanlık, 2022'nin tamamında ise 12.1 puanlık büyümeye katkı veren vatandaşın tüketiminde gözle görünür bir yavaşlama yaşanıyor.
EN HIZLI BÜYÜME İNŞAATTA
2023'te Türkiye'de deprem sonrası yeniden imar faaliyetleri verilere de yansıdı. 2023 yılında inşaat yüzde 7.8 büyüme ile sektörler arasında öne çıktı. İnşaat sektörü son çeyrekte yüzde 10.8'lik güçlü bir büyüme sağladı ve büyümeye 0.46 puan katkı verdi. İşgücü ödemeleri 2023'ün tamamında yüzde 116, son çeyrekte ise yüzde 107.6 arttı. İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı yüzde 24.7'den 29.7'ye çıktı.
CEVDET YILMAZ Cumhurbaşkanı Yardımcısı
AMACIMIZ SOSYAL REFAHI KALICI ARTIRMAK
Amacımız istikrar içinde, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme ile Türkiye Yüzyılı'nda ülkemizi daha ilerilere taşımak, halkımızın sosyal refahını kalıcı olarak artırmaktır. Siyasi istikrar ve güven içinde ekonomimizde öngörülebilirliğin sağlandığı bir ortamda, büyüme performansımızı 14 çeyrektir kesintisiz bir şekilde sürdürüyoruz. Ekonomimizin yatırım, istihdam, üretim ve ihracat yoluyla büyüme oluşturma kapasitesi güçlenerek devam ediyor.
MEHMET ŞİMŞEK Hazine ve Maliye Bakanı
Nitelikli BÜYÜMEYE DOĞRU YOL ALIYORUZ
Güçlü şekilde desteklediğimiz yatırım ve ihracatla daha nitelikli büyümeye doğru yol alıyoruz. Göstergeler ekonomideki dengelenmenin ve cari açıktaki iyileşmenin sürdüğüne işaret ediyor. Kalıcı refah artışı için fiyat istikrarını sağlamanın yanı sıra yüksek katma değerli üretime ve verimlilik artışına odaklanan yapısal reformlara devam edeceğiz.
ÖMER BOLAT Ticaret Bakanı
PROGRAMIN OLUMLU SONUÇLARI ALINIYOR
Büyümeye
ilişkin veriler; üretim, istihdam, yatırım, ihracat öncelikleri çerçevesinde oluşturduğumuz Hükümet Programı'nın olumlu sonuçlarını göstermektedir. 2024 yılında mal ve hizmet ihracatında sağlanacak artışlar ile mal ve hizmet ithalatında düşüşler neticesinde, dış ticaretin ekonomik büyümeye olumlu katkı vermesi beklenmektedir. Ülkemizi yatırımlar için cazibe merkezi haline getirme amacıyla çalışmalarımıza durmaksızın devam ediyoruz.
FATİH KACIR Sanayi ve Teknoloji Bakanı
KALKINMA YOLCULUĞU SÜRÜYOR
Türkiye ekonomisi 14 çeyrektir kesintisiz büyüyor. 2023'te ülkemizdeki yatırımlar yüzde 8.9 arttı, ekonomimiz yüzde 4.5 büyüdü. 13 bin 110 dolar kişi başı milli gelir, 1 trilyon 118 milyar dolar milli gelir ile Türkiye'miz yatırım, istihdam, üretim, ihracat rotasında kalkınma yolculuğuna devam ediyor.
İŞ DÜNYASI 2024'TEN UMUTLU
NAİL OLPAK DEİK Başkanı: 2023 yılı pek çok açıdan zorlu bir yıldı. Tüm bu iç ve dış gelişmeleri dikkate alarak Türkiye'nin 2023 yılı büyüme performansına baktığımızda, hedef büyüme oranının aşılması ve büyüme istikrarının korunması değerli bir kazanım.
MAHMUT ASMALI MÜSİAD Başkanı:
Milli ekonomi pozitif büyüme eğilimini üst üste 14'üncü çeyreğe taşıyarak "Türkiye Yüzyılı" iddiasına yaraşır bir başlangıç yaptı.
Ülke ekonomimizin üretim, ihracat ve istihdam odaklı büyüme sürecinin devam edeceğine olan inancımızı yineliyoruz.
MUSTAFA GÜLTEPE TİM Başkanı: En büyük hedefimiz, ülkemizin küresel ihracat liginde de ilk 10 ülke arasında yer alması.
Büyümenin çok önemli bir bölümü makine ve teçhizat yatırımlarından geldi.
ŞEKİB AVDAGİÇ İTO Başkanı: İş dünyası olarak 2024'ün katma değerli dış taleple fark oluşturacak bir yıl olması için çalışacağız.
ORHAN AYDIN ASKON Başkanı:
Rotamız, OVP hedeflerinden sapmadan üretimle büyüyen kalıcı sürdürebilir bir ekonomik büyümedir.
GÜRSEL BARAN ATO Başkanı: Ülkemizin tek haneli enflasyon ve çift haneli büyüme yapısına rahatlıkla kavuşabileceğine inanıyoruz.
