Dünyanın en büyük ve en çok kullanılan arama motoru Google ile yayıncılar arasındaki telif hakları konusunda sıcak bir gelişme yaşandı. Google, Fransa'da yayıncılar ile telif için uzlaşma sağladı. Buna göre, Google, platformunda eserlerine yer verdiği yayıncılara telif hakkı ödeyecek. Karar sonrası Avrupa Birliği'nin diğer ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkede beklenti oluştu. Türkiye'de de yayıncılar bu konuda bir düzenlemeye gidilmesine ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR?
Google, bir içerik üreticisi olarak hareket etmiyor. Google, haber siteleri, internet portalları tarafından üretilen içerikleri arama motoru üzerinden tüm dünyaya sunuyor. Bu sırada haberlerin içinde aldığı reklamları pazarlıyor. Bu sayede oldukça büyük gelir elde eden Google, içerik üreticilerine ise bu pastadan bir pay vermiyor. İçerik üreticileri sadece elde ettikleri trafikler ile kendi reklamlarını almaya çalışıyor.
FRANSA'DA BU DÜZEN YIKILDI
Google, Fransa'da mevcut düzenden ilk kez vazgeçti. Ülkedeki yayıncılar ile masaya oturan Google, içerikleri karşılığında telif ödemeyi kabul etti. Bu gelişme sonrası tüm dünyadaki yayıncılar büyük beklenti içine girdi.
"GOOGLE BUNUN BEDELİNİ ÖDEYECEK"
Dijital dünyadaki gelişmeleri anbean takip eden ve bu konuda yaptığı çalışmalar ve yayınladığı raporlar ile bilinen SODİMER Başkanı Levent Eraslan, telif konusunda benzer adımın Türkiye'de de atılması gerektiğini savundu.
Sabah.com.tr'ye konuşan Eraslan, "Google'ın çeşitli müzik, belge, bilgi, görsel paylaşımlarına dönük telif tartışmaları uzun yıllardır devam ediyor. Özellikle ABD'de bununla ilgili ciddi şekilde alan yaratıldı ve kararlar çıktı. En sonunda da Fransa'da bu ortaya çıktı. Biliyorsunuz, Türkiye'den Google'a geçtiğimiz haftalarda bir ceza da tebliğ edildi. Bu anlamda insanların kendileri ürettikleri orjinal içeriklerde bir paylaşım miktarını talep etmesini ben çok olumlu buluyorum. Dijital dünyada her şey, her şekilde ifşa edilemez, bunun bir bedeli vardır. Google da bunun bedelini ödeyecektir. Çünkü dünyada çok net olarak bu yapılıyor" dedi.
"GOOGLE PARALI OLABİLİR"
Telif haklarını ödemeyi kabul etmesi durumunda Google'ın yeni bir finans yaratma arayışına girmesinin de muhtemel olacağını ifade eden Eraslan, "Şu ortaya çıkabilir, her şeyi arama ağına dahil etmeyebilir. Kendini ücretli haline getirebilir. Örneğin Google Premium adı ile telif bedellerini ödemek için arama motorunu paralı yapabilir. Bu tartışılıyor. Bunu da ilerleyen günlerde göreceğiz." diye konuştu.
WhatsApp'ın sözleşme dayatması sonrası ortaya çıkan güvenlik endişesi konusuna da değinen Eraslan sözlerini şöyle sürdürdü:
Şu net şekilde görülüyor. Dijital dünyadaki tüm araçlar, aplikasyonlar ücretli olacak. Gizlilik ve güvenlik tartışmalarını geçtiğimi haftalarda konuştuk. Bunu ücretli ve bir bedel ödeyerek kullanma zeminleri artacak. Google da buna örnek olacak. Nasıl Blu TV ve Netflix platformları paralı ise bu süreçte birçok dijital araç da ücretli hale gelecektir.
"GOOGLE HERKESİN PAYLAŞTIĞINI YA PAYLAŞMAYACAK YA DA..."
Google'ın içeriklerin telif haklarına saygı göstermesi gerektiğini ifade eden Eraslan, "YouTube çok takipçisi olunca reklam izlettiği için para ödüyor insanlara. Google, dijital dünyadaki herkesin paylaştığını paylaşamayacak ya da paylaştığında telif ödeyeceği için bunu ücretli sunabilir." şeklinde konuştu.
"BU ANLAŞMA EMSAL TEŞKİL EDER"
Fransa'da Google ile yayıncılar arasında yapılan telif anlaşmasına değinen Eraslan, Türkiye'de ve dünyada anlaşmanın benzerlerinin görülebileceğini ifade etti, şöyle konuştu:
Dünya devleri, WhatsApp'ta da bunu gördük. AB'nin yasal uygulamalarına riayet ediyorlar. WhatsApp yeni sözleşmesine AB'yi dahil etmedi mesela. Sosyal medya devleri ve dijital devler AB ülkelerine ayrımcılık yapıyorlar. Bunun sebepleri var. Güçlü yasaları var. Yasalara uyuyorlar. Bu karar bir emsal teşkil edecektir.
"YASAL BOŞLUĞU DOLDURMAMIZ GEREK"
Eraslan, konuya ilişkin son olarak şunları söyledi:
Telif eserleri ile ilgili çeşitli dernekler, sendikalar var. Onlarla bir araya gelerek yasal boşluğu doldurmak gerekiyor. Dijital dünyadaki telif eserlerin nasıl düzenlendiği, hangisinin ne olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
HAKKI ALKAN: GOOGLE, TUTTURABİLDİĞİNE DİŞİNİ GEÇİRİYOR
Shiftdelete sitesi sahibi teknoloji gazetecisi Hakkı Alkan ise konuya dair şu çarpıcı sözleri kullandı:
Google, tutturabildiğine dişini geçiriyor. Fransa'da kurallar çok sert. Aynı kurallar, Apple için de, Google için de, YouTube için de, Facebook için de geçerli. Fransa'daki kurallarda belli bir gelirin üzerindeki içerik üreten şirketlerden yüzde 10 vergi alınıyor. ABD, sen benim dijital şirketlerime vergi uygularsan ben de senin kozmetik şirketlerine vergi uygularım diyerek bir ticaret savaşı başlatmıştı.Şimdi bu ticaret savaşının bir parçası olarak kabul edilebilir.
"MANTIKLI BİR YAKLAŞIM"
Alkan, içerik üreticilerinin talebini mantıklı bulduğunu belirtti, Google'ın işleyişini anlattı, "Google'ın çalışma mantığı şu, Google bir içerik üreticisi değil. Google, içeriği üreten kişilere insanların ulaşmasını sağlıyor. İçeriği üreten kişiler, özet de olsa içeriğini hiçbir şekilde ücretsiz yayınlanmasını istemiyor. Sen benim ürettiğim içerikten para kazanıyorsun. Benim içeriğimi arayan insanlara reklam gösterip para kazanıyorsun. Yayıncılar, 'Benim de buradan para kazanmam gerekiyor' diyor. Mantık olarak doğru bir yaklaşım." dedi.
"GOOGLE'I BURADA ÇOK BÜYÜK BİR FATURA BEKLİYOR"
Alkan, Fransa'daki anlaşma sonrası Google'ın tüm dünyadan benzer talepler ile karşılaşabileceğini belirtti, "Google'ı burada çok büyük bir fatura bekliyor. Fransa'da başlayan bu iş tüm dünyaya yayılır ise ne olacak! Fransa'dan sonra Almanya, Almanya'dan sonra AB, İngiltere, Avustralya... Türkiye'deki yayıncılar da bir araya gelir de, 'Bundan sonra böyle, içeriğimi ücretsiz gösteremezsin' derse ne olacak? Bu takibi yapması çok zor bir iş. Hangi içerik orijinal, bu içeriğin sahibi kim? Bu karmaşık bir süreç." diye konuştu.
"YOUTUBE YAPMIŞTI, GOOGLE DA YAPABİLİR"
Alkan son olarak, Google'ın sahibi olduğu YouTube'da benzer bir işleyişin olduğunu belirterek şunları söyledi:
YouTube'da bunu başardı. Hatta YouTube da bile içerik sahiplerine para öderken farklı algoritmalar var. A kişi içerik üretti, B kişisi A kişisinin içeriğini kullandı. İzletti, parayı aldı gitti. A kişisi gelip, içerik benimdi, paramı ver diyebiliyor. Onun algılanması, kurgulanması biraz zor. Ancak Google, YouTube'da yaptığı işin bir benzerini içerik üreticileri için yapmaya çalışabilir.
