Son dönemde mültecilerle ilgili asılsız, gerçek dışı görüntüler sosyal medyada yayılmaya başlandı. Kimi muhalif medya da gerçeği araştırmadan videoları paylaşanların beyanları üzerine olduğu gibi videoları haberleştirdi. Kimi köşe yazarları, siyasetçiler ve sosyal medya kullanıcıları da bu gerçek dışı görüntüleri mülteci karşıtlığı için kullandı, tepki mesajları yayınladı. "Yalanda birleşen" ve paylaşımlarıyla provokasyon amaçlayan kimi isimler ise gerçek bilgilerle videolar yalanlanmasına rağmen paylaşımlarını sürdürdü. Biz de sosyal medyada gündem olan, mültecilerle ilgili en çok konuşulan beş yalanı ve beş gerçeği derledik. İşte ayrıntılar:
BİR: AFGANLI DEĞİL, IĞDIRLI ÇIKTI
İstanbul Eminönü'nde Afganistan bayrağı açan Afganlıların "Burası Eminönü değil Afganistan önü" diyerek bağırdığına dair bir Tiktok videosu kısa sürede sosyal medya platformlarında yayıldı. Afganlıların bayrak açarak bağırdığı iddialarına tepkilerin ardı arkası kesilmedi. Sosyal medya hesapları dışında bazı muhalif medya organları bile bu videoyu haberleştirdi. Örneğin Vaziyet, videoyu paylaşarak, "Eminönü'nde toplanıp Afganistan bayrağı açan Afganlar, "Burası Eminönü değil Afganistan önü" diye bağırdı" dedi. Ardından Aykırı, "Eminönü'nde toplanıp Afganistan bayrağı açan kaçaklar: 'Burası Eminönü değil Afganistan önü' sözleriyle video çekip, sosyal medyada yayınladılar" ifadelerini kullandı. Videoyu çeken ve bağıran kişinin ise Afganlı değil, Iğdırlı olduğu ve FeritCan76 isimli hesabı kullandığı ortaya çıktı.
İKİ: VİDEO 2021 YILINA AİT!
Yine mültecilerle ilgili bir başka videoda ise yüzlerce mültecinin koşarak Türkiye-Suriye sınırından geçtiğine dairdi. Bu görüntü de birkaç gün önce sosyal medya platformlarında paylaşılmaya başlandı. Özellikle Twitter kullanıcıları tarafından paylaşılan videoyla birlikte çeşitli yorumlar da yapıldı. Kimileri Türkiye'nin sınır güvenliğini sorguladı kimileri video üzerinden sığınmacılara ve mültecilere karşı ırkçı ifadeler kullandı.
Sinan Oğan da bu görüntüyü paylaşarak, "Bu görüntüleri izleyen İçişleri Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Genelkurmay Başkanı ve diğer tüm yetkililer; 'Vatan Namustur' sözü sizin için bir şey ifade ediyorsa derhal istifa edin, yok eğer sizin için o sözün anlamı yoksa sıcak koltuklarınızda oturmaya devam edin" dedi.
Gazeteci Yılmaz Özdil ise sosyal medya hesabından "Fahrettinden masalların açıkladığı covid'ten ölenlerin sayısı ne kadar gerçekse, Süleyman Soylu'nun açıkladığı kaçak mülteci sayısı da o kadar gerçektir…" diyerek videoyu paylaştı.
Ancak Türkiye sınırına koştukları iddia edilen mültecilerin görüntüsünün İran'da 2021 yılında çekildiği ortaya çıktı. Gerçek ortaya çıkmasına rağmen birçok kişi gibi Sinan Oğan ve Yılmaz Özdil paylaşımını silmedi.
VAN VALİLİĞİ AÇIKLAMA YAPTI
Van Valiliği'nden yapılan açıklamada ise videoyla ilgili olarak şunlar söylendi:
"03 Mayıs 2022 tarihinde bazı sosyal medya hesaplarından Türkiye'ye kaçak yollarla giriş yapan kişiler olduğu iddia edilen paylaşımlar ile ilgili olarak;
Yapılan araştırmada paylaşıma konu olan görüntülerin geçtiğimiz yıl 04.05.2021 tarihinde @rusentakva isimli twitter kullanıcısı tarafından paylaşıldığı ve İran İslam Cumhuriyeti topraklarında çekilmiş olduğu tespit edilmiştir.
Farklı tarih, lokasyon ve kişilere ait görüntülerin sınır hattında alınan tedbirlere bağlı olarak ülkeye giriş teşebbüslerinin engellenmesi sonucunda, göçmen kaçakçıları tarafından reklam amaçlı paylaşıldığı, anlaşılmaktadır.
Bahse konu görüntüler üzerinden idareyi yıpratmak adına yapılan bir kısım kasıtlı paylaşımlar, düzensiz göçle mücadeleye zarar verdiği gibi göçmen kaçakçılarının bu yöndeki faaliyetlerine katkı sunmaktadır.
Sınırlarımıza yönelik düzensiz göç hareketlerinin engellenmesi ve göçmen kaçakçılığı suçuna iştirak eden veya organize eden kişi ve yapıların tüm yönleriyle ortaya çıkarılmasına yönelik çalışmalarımız Askeri Hudut Birlikleri, Emniyet, Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatları ile Güvenlik Korucuları İHA/SİHA'lar dahil olmak üzere teknolojinin sağladığı tüm imkanları kullanılarak koordine içinde kararlılıkla mücadelesini sürdürmektedir.
Güvenlik birimlerimizce 2022 yılı içerisinde illegal yollarla ülkemize girmeye çalışan toplam 37.066 düzensiz göçmen engellenmiştir. Ayrıca göçmen kaçakçılığında kullanılan 294 araca el konulmuş ve göçmen kaçakçılığı yaptığı tespit edilen 708 organizatör yakalanmıştır. Yakalanan Organizatörler hakkında yasal işlem yapılarak adli mercilere teslim edilmiştir.
Nitekim defaatle ifade edildiği gibi illegal yollarla ülkemize giriş yaptığı tespit edilen düzensiz göçmenlerin ülkelerine ya da üçüncü ülkelere sınır dışı işlemleri devam etmektedir."
ÜÇ: "10 MİLYON SURİYELİ VAR" DEDİLER, İÇİŞLERİ YALANLADI
Türkiye'de 8 milyon ya da 10 milyon Suriyeli mültecinin bulunduğunu belirten kimi sosyal medya kullanıcıları bu bilgileri çeşitli mülteci fotoğraflarıyla birlikte yaydı.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Sinan Oğan, Prof. Dr. Bengi Başer gibi isimler de aynı şekilde bu yalan içeriği sosyal medyadan yazarak mülteci karşıtlığı yaptı.
İçişleri Bakan Yardımcısı ve Bakanlık Sözcüsü İsmail Çataklı, bu üç ismi yalanlayan bir açıklama yaptı. Çataklı sosyal medya hesabından "Ümit Özdağ, Sinan Oğan, Bengi Başer gibi sözümona akademik unvan taşıyan bazıları Türkiye'de 8 milyon, 10 milyon Suriyeli olduğu yalanını yayıyor, yabancı düşmanlığı yapıyorlar. Yazık, insanlık adına bunlardan utanıyorum. Haklarında Göç İdaremiz suç duyurusunda bulunacaktır. (…) MSB'nin söylediği rakam -İdlip 3.8 milyon -Zeytindalı ve Fırat Kalkanı 1.2 milyon -Barış Pınarı 300 bin. Yani Türkiye'de bulunan 3.7 milyon ile Türkiye'nin güvenli hale getirdiği bölgelerde yaşayan toplam nüfus o, kötü niyetli sözümona akademisyen!" ifadelerini kullandı.
DÖRT: YİNE SİNAN OĞAN YİNE YALAN!
Sinan Oğan mültecilerle ilgili paylaşımlarını yapılan açıklamalara rağmen sürdürdü. Oğan, Twitter hesabından 'muhacirler' diyerek tanımladığı Afganistan ve Pakistanlıların Türkiye sınırını geçtiğini ifade etti. Oğan sosyal medyadan "Videodaki Afganistan ve Pakistanlı "Muhacirler" sınırı geçip "aya" giderken görüntülendi. Van Valiliği ile İsmail Çataklı ve Süleyman Soylu'ya duyurulur. Koca koca plakatlar yapıp ekrana çıkmanıza, vallahi de billahi de burası Türkiye sınırı değil demenize gerek yok. Burası AY!" diyerek videoyu paylaştı.
VAN VALİLİĞİ: "GÖRÜNTÜLER ESKİ VE BAŞKA BİR COĞRAFYAYA AİTTİR"
Van Valiliği, Oğan'ın videoyla yaptığı algı operasyonunu açıklama yaprak bozdu. Valilik yaptığı açıklama şunları söyledi:
"07.05.2022 tarihinde @DrSinanOgan isimli Twitter kullanıcısı tarafından 'Videodaki Afganistan ve Pakistanlı "Muhacirler" sınırı geçip "aya" giderken görüntülendi.' Şeklinde yapılan paylaşım ile ilgili olarak; yapılan araştırmada paylaşıma konu olan görüntülerin Türkiye-İran sınırında çekilmediği tespit edilmiştir. Ayrıca görüntüler yeni olmayıp 24 Haziran 2021 tarihinde tiktok sosyal medya sağlayıcısında @tahirzaman5006 isimli ve bir gün sonra yine aynı platformda @mirzanoming kullanıcıları tarafından paylaşıldığı tespit edilmiştir.
Bugün itibariyle Van-İran sınır hattının önemli bir kısmı hala karla kaplı olup; değil bu mevsimde hava sıcaklıklarının en yüksek olduğu dönemde dahi bu yükseklikte otlar bulunmamaktadır.
Anlaşılacağı üzere görüntüler eski ve başka bir coğrafyaya aittir. Aksini iddia edenlere açık çağrımız ve teklifimiz şudur; masrafları bize ait olmak üzere sınır hattını istedikleri vasıtayla gezdirebiliriz. Tabi gerçeği görmek gibi bir niyetleri söz konusu ise. Daha önce de ifade ettik yineliyoruz; provokasyon amacı güdülerek, Ülkemizin güvenliği ve huzurunu hedef alan farklı coğrafyalara ait, eski görüntülerin, Van - İran sınırına ait yeni görüntülermiş gibi paylaşılması art niyetli ve algı oluşturmaya yönelik olduğu apaçık ortadadır. Bu tür paylaşımlara itibar edilmemelidir."
BEŞ: GÖRÜNTÜLERDEKİ KİŞİLER TÜRK VATANDAŞI ÇIKTI
Bursa'da metroda sigara içen gençler ile metroda bulunanlar arasında çıkan kavga Suriyelilerin sigara içtiği ve kavga ettiği şeklinde sosyal medyada sunuldu. Birçok kişi Suriyelilerin sigara içtiği için dövüldüğünü videoyla birlikte paylaştı. Ancak bu video da diğer videolar gibi yalan çıktı. Bursa Valiliği, video hakkında bir açıklama yayınlayarak sigara içen ve kavga edenlerin Türk vatandaşları olduğunu açıkladı.
Bursa Valiliği şu açıklamayı yaptı: "Sosyal medyada yer alan 8 Mayıs 2022 günü 22.30 sıralarında bir metro istasyonunda iddiaya göre yabancı uyruklu şahısların sigara içmeleri sonucu çıkan kargaşa ile ilgili olarak; bahse konu kargaşanın Acemler Metro İstasyonu'nda sigara içme iddiası üzerine özel güvenlik görevlilerinin müdahale esnasında olduğu, gözaltına alınan şahısların birbirlerinden şikâyetçi olmamaları üzerine Cumhuriyet Savcısının talimatıyla serbest bırakıldıkları, şahısların her ikisinin de Türk vatandaşı olduğu tespit edilmiştir."
