Dünyada dijitalleşmenin üst seviyeye ulaşması her sektörde olduğu gibi medyada da yeni bir dönemi başlattı. Dijitalleşmenin beraberinde getirdiği avantajlar gibi bazı dezavantajlar da sözkonusu. Telif hakları bu dezavantajlardan biri olarak gösteriliyor. Dünyada birçok arama motoru platformunu telif ödemek zorunda bırakan yasalar hızla yürürlüğe sokuluyor. Türkiye'de de, Dijital Telif Yasası için çalışmalar sürüyor. Zira, Yaklaşık 70 yıl önce hazırlanan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, dijital yayınları korumaktan çok uzak. Arama motoru dışında özel haberlerin kaynağı dışında birçok site tarafından kullanılması ve bu şekilde ciddi kazanç elde edilmesi de ayrı bir sorun olarak gösteriliyor. Türkiye'deki yayıncıların emeklerinin korunması için talep ettiği Dijital Telif Yasası'ndaki son durumu ve hükümetin yaklaşımını TBMM Dijital Mecralar Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman'a sorduk. Yayman, "Sorun ciddidir ve büyüktür. Bizim telif hakları kanunumuz eskimiştir. Bunun yeniden düzenlenmesi konusunda toplumsal bir ihtiyaç var. Biz Dijital Mecralar Komisyonu olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız." dedi. İşte sabah.com.tr'nin özel haberinin detayları...
DİJİTAL DÜNYADA 'TELİF' SORUNU
Arama platformları, binlerce haber sitesindeki haberi hiçbir ücret ödemeden kullanıcılarına sunuyordu. Telif ödemeleri yapılmadığı için haberi yapan gazeteci değil, arama platformları para kazanıyordu. Bu sorun dünyanın birçok ülkesinde dijital yayıncılık yapanları isyan ettirdi. Bunun üzerine Avustralya, İngiltere, Fransa, Almanya ve birçok Avrupa ülkesinde Dijital Telif Yasası uygulamasına geçildi. Arama platformları, özgün haberlerini kullandıkları sitelere telif bedelleri ödemeye başladı. Yayıncıların talepleri böylece birçok ülkede karşılık bulmuş oldu.
TÜRKİYE'DE DE DİJİTAL TELİF YASASI BEKLENİYOR
Türkiye'deki dijital yayıncılar da arama platformlarının kendilerine telif ödemesini bekliyor. Ancak, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu yaklaşık 70 yıl önce hazırlandı ve dijitalleşmenin getirdiği sorunları çözmekten çok uzak. Bu nedenle Türkiye'de de yayıncıların talebi doğrultusunda bir Dijital Telif Yasası hazırlığı yapılıyor. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu tarafından yürütülen çalışmanın yayıncının telif sorununu çözmesi bekleniyor.
YALNIZCA ARAMA PLATFORMU DEĞİL HABERİN KAYNAĞI DIŞINDA KULLANILMASI DA BÜYÜK SORUN!
Türkiye'de arama platformları kadar yayıncının özgün içeriklerinin, özel haberlerinin başka siteler tarafından kullanılması ve elde edilen trafikten büyük kazanç sağlanması da büyük sorun olarak gösteriliyor. Zira, birçok internet haber sitesi özel haber yapmazken, büyük kuruluşların haberlerini kopyalayarak, hiçbir bedel ödemeden, sorumluluk taşımadan büyük kazançlar elde ediyor. Dijital Telif Yasası'nda bu sorunun da bir çözüme kavuşturulması bekleniyor.
"DİJİTAL TELİFTEKİ ÇİFTE STANDARDI ASLA KABUL ETMİYORUZ"
Dijital dünyadaki telif sorununu ve çözümünü TBMM Dijital Mecralar Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman ile konuştuk.
Yayman'ın sabah.com.tr'ye yaptığı değerlendirme şöyle:
Dijital Telif konusunda çok açık bir çifte standart var. Bunu asla kabul etmiyoruz. Emek kutsaldır ve saygı duyulmalıdır. Aksi takdirde medeniyetimizin kazanımları tartışmaya açılacaktır.
Sorun ciddidir ve büyüktür.
"TELİF YASAMIZIN YENİLENMESİ TOPLUMSAL BİR İHTİYAÇTIR"
Bu konuda maalesef bir düzenleme eksikliği var. Bizim telif hakları kanunumuz eskimiştir. üzerinden 70 yıl geçmiş olan bir kanundan bahsediyoruz. Bunun yeniden düzenlenmesi konusunda toplumsal bir ihtiyaç var.
Bu konuda emek üreten, içerik üreten insanların ihtiyaçları var. Biz Dijital Mecralar Komisyonu olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız.
"HABERİ ÜRETEN İLE KULLANAN ARASINDA SÖZLEŞME YAPILMALI"
Haberi, bilgiyi veya eseri üreten kaynak ile bunu ücret ödemeden kullanan ve çoğaltan ulusaşırı dijital platformlar arasında yeni bir sözleşme yapılmalıdır.
Bu sözleşmenin adı dijital telif yasasıdır.
"AB, NORMLARININ İŞLEMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ"
Politik tavrımız nettir; Almanya'da, Fransa'da, İngiltere'de, Avusturya'da, Amerika'da ne varsa Türkiye'de de bu olmalıdır.
Dijital ağlar Berlin, Londra, Paris, Washington'da hangi dijital telif normunu uyguluyorsa Ankara'da da o normları uygulamalıdır.
Avrupa Birliği normlarının işlemesi gerektiğini düşünüyoruz.
