Soru: Türk soylu yabancılar Üniversitelerde öğretim elemanı kadrolara atanabilir mi?
Cevap: 25/9/1981 tarihli ve 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanunun "Çalışma izni verilmesi" başlıklı 3 üncü maddesinde; "Türk soylu yabancıların, kanunlarda Türk vatandaşlarının yapabileceği belirtilen meslek, sanat ve işlerde çalışabilme ve çalıştırılabilmeleri için, özel kanunlarda aranan nitelikleri taşımak ve yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, bu Kanun ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile diğer ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca izin verilir." hükmü, "Haklarında uygulanmayacak hükümler" başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrasında; "Bu Kanuna göre kendilerine izin verilenler, izin süresince, ikamet ve çalışma ile ilgili kanunların öngördüğü Türk vatandaşı olma şartından istisna edilirler." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 14/1/1983 tarihli ve 17928 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanunun Uygulanması Hakkındaki Yönetmeliğin "Türk Vatandaşı Olma Şartının Aranmaması" başlıklı 11 inci maddesinde; "Bu Yönetmelik esaslarına göre, kendilerine çalışma veya çalıştırılabilme izni verilenler, bu izin süresince, sadece Türk vatandaşlarına hasredilen işleri de yapabilirler. Bunlar Doktorluk, Hemşirelik, Avukatlık, Mühendislik gibi meslekleri serbestçe veya kamu veya özel kurum, kuruluş veya işyerlerinde yapabilmek veya memur olabilmek için genel veya özel kanunların aradığı Türk vatandaşı olma şartından istisna edilirler. Ancak bunlar Türk Silahlı Kuvvetlerinde veya Güvenlik Teşkilatlarında çalıştırılamazlar." hükmü, "Kamu Kurum, Kuruluş ve İşyerlerinde Çalıştırılabilme Şartları" başlıklı 12 inci maddesinde ise; "Çalıştırılabilmelerine izin verilen Türk Soylu yabancıların, kamu veya özel kurum, kuruluş ve işyerlerine alınabilmeleri, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca, o göreve atanabileceklerde aranacak niteliklerin ilgilide bulunması ve atama için öngörülen usül ve formalitelerin yerine getirilmiş olmasına bağlıdır. Türkiye'de ikametlerine izin verilmiş Türk soylu yabancılar, kamu veya özel kurum, kuruluş ve işyerlerinde personel ihtiyacının karşılanması amacıyla açılan yarışma ve yeterlik sınavlarına, Türk vatandaşları gibi, girme hakkına sahiptirler. Ancak bunların atanmaları çalışma izni verilmiş olmasına bağlıdır" hükmüne yer verilmektedir.
Bu itibarla, Türk soylu yabancılara 2527 sayılı Kanunda belirtilen usul ve esaslarda çalışma izni verilmesi, bunların atanacağı kadro itibariyle ilgili mevzuatta aranan şartları taşıması ve atama için öngörülen usül ve formalitelerin yerine getirilmiş olması kaydıyla Türk soylu yabancıların Üniversitelerde öğretim elemanı kadrolarına atanmalarının mümkün bulunduğu değerlendirilmektedir.
