Vajinismus, kadının cinsel ilişkiye girmek istemesine rağmen kendi iradesi dışında vajina girişindeki kasların istemsizce kasılması nedeniyle cinsel birleşmenin gerçekleşememesi durumudur. Kadının vajina çevresindeki kaslarının kasılması vajinayı daha dar ve daha sıkı hale getirir. Bu kas spazmları istemli değildir ve vajinismuslu kadınlar genellikle vajinal ilişki, tampon yerleştirme ve jinekolojik muayene gibi her türlü vajinal girişimde sorun yaşarlar. Cinsel birleşme mümkün olmaz veya mümkün olduğunda genellikle oldukça acı vericidir.
BAŞARISIZ HİSSETTİRİYOR
Vajinismuslu kadınlar cinsel olarak uyarılabilir ve cinsel birleşmenin olmadığı cinsel aktivitelerden haz alırlar. Ancak vajinal seks yapmak isteyen çiftler için vajinismus sorun olur. Her birleşme denemesinde kadın korku, endişe ve ağrı hisseder. Tam bir cinsel birleşme olmasını istediği halde kadının kasılma nedeniyle birleşmenin bir türlü gerçekleşmemesi kadında umutsuzluğa ve kendini başarısız hissetmesine, zaman içinde kadının cinsellikten uzaklaşmasına yol açabilmektedir. Vajinismus tedavi edilmediğinde kadının eşinde de cinsel problemler görülür. Hem kadın hem erkek için zor ve gerginlik yaratan bir durumdur.
NEDENLER PSİKOLOJİK YA DA FİZİKSEL OLABİLİYOR
İki tür vajinismus vardır:
Birincil tür, vajinismus belirtilerinin
kadının ilk cinsel ilişki deneyiminde ortaya çıkmasıdır.
Daha önce kadın vajinismus nedeniyle
hiç cinsel birleşme yaşamamıştır. Birincil vajinismus
ilk birleşme girişiminden itibaren kadının
pelvik taban kaslarının kasılması ve ilişkinin
mümkün olmamasıdır.
İkincil vajinismus ise daha önce cinsel birleşmeye
girebilen kadının sonradan cinsel birleşmeye
girememesi durumudur. Zorlu doğumlar,
cinsel bölgenin ameliyatları, düşük kürtajlar
veya cinsel travmalar ikincil vajinismusa sebep
olabilirler.
Vajinismus sürekli veya durumsal tiplerde
de olabilir. Sıklıkla görülen tip sürekli olan vajinismustur.
Kadın vajenin içine tampon yerleştiremez
ve vajinal ilişkiye giremez. Durumsal
vajinismusu olan bir kadın tampon kullanabilir
ancak vajinal ilişkiye giremez.
Acı korkusu
Cinsel anatomi hakkında bilgi eksikliği
Cinsel deneyim eksikliği
Performans kaygısı
Fiziksel istismar veya duygusal istismar
Cinsel travma öyküsü
Doğum, menopoz veya ameliyat sonrası fiziksel
değişiklikler
Kayganlaşma azlığı
Enfeksiyonlar ve hastalıklar
CİNSEL EĞİTİM YETERSİZLİĞİ ÖNEMLİ BİR ETKEN
VAJİNİSMUS sıklığı ülkeden ülkeye değişmekte, yüzde 5 ila 17 arasında görülmektedir. Cinselliğin tabu olarak görüldüğü, cinsel eğitimin yeterli olmadığı toplumlarda vajinismus yaygındır. Fakat egzersizlerle tedavi mümkündür. Pelvik taban egzersizleri ile kadınlar pelvik taban kaslarını kontrol etmeyi ve kasları gevşetmeyi öğrenirler. Uzun süren vajinismus, çiftlerde zaman içinde istek kaybı oluşturabilir. Bu durumlarda duygusal odaklanma tedavisi vajinismusu atlatmada başarılı bir yöntemdir. Psikoterapi, vajinismuslu kadınların kaygısı fazlaysa kaygı düzeyini azaltmasına ve geçmişte yaşadığı cinsel istismarla başa çıkmasına yardım eder. Kadınlar, cinsel birleşmeye alışmak için vajinaya yerleştirilen tüp şeklindeki dilatör setleri ile çalışabilirler. Kadınlar önce en küçük dilatörlerle başlar, daha sonra yavaş yavaş daha büyük olanlarla çalışır.
BİR DİĞER TEDAVİ YÖNTEMİ BOTOKS
VAJINISMUSLU kadınların yüzde 10'unda bu yöntemlere rağmen vajinismus düzelmez. Bu hastalara botoks yöntemi uygulanır. Botoks, küçük dozlarda kullanıldığında güvenli ve etkili bir tedavi olan bir nörotoksindir. Botox, enjekte edildiği kası felç eder; vajina girişini çevreleyen kaslar gevşer. Botoks enjeksiyonu uzman bir doktor tarafından doğrudan vajinal kaslara uygulanır. Bu işlem lokal anestezi altında yapılır, herhangi bir ağrı hissedilmez. Her vajinismus şikayeti olan kadına botoks uygulamak doğru değildir.
UZMANA ZAMANINDA BAŞVURULMALI
Vajinismusu, çözümü olan, geçici bir durum olarak görmek gerekir. Ülkemizde yanlış yönlendirmeler nedeniyle birincil vajinismus çok sıktır. Tedavi edilmediğinde eşte de erken boşalma gibi problemler oluşabilmektedir. Zaman geçirmeden bu konuda uzman bir hekime başvurmak, sorunun çözülmesini sağlar.
VULVODİNYA İLE KARIŞTIRILMAMALI
VAJINISMUS tanı ve tedavisinde göz ardı edilebilen bir durum ise yanlış vajinismus teşhisidir. Vajinismus tanısı konmadan önce muhakkak vulvodinya konusunda uzman bir jinekolog tarafından ağrı haritasına bakılarak muayene edilmelidir. Çünkü vulvodinya vajinismustan farklı nörolojik bir hastalıktır ve tedavi protokolü farklıdır. Vulvodinyası olan bir kadın vajinismus tedavisinden fayda görmez, gereken ilaç tedavisine başlamadığı için vulvodinya rahatsızlığı daha da ilerleyebilir. Vajinismus doğru teşhis ve tedaviyle tamamen iyileşebilir. Toplum ve aile baskısı nedeniyle aşılama veya tüp bebek yöntemlerini son çare olarak gören çiftler, doğal yoldan çocuk sahibi olabilirler. Vajinismus tedavi edilebilir ve kadın tamamen tatmin eden cinsel ilişki yaşayabilir.
Dr. Dilek USLU
