500. Yıl
Vakfı Başkanı Silvyo Ovadya Yahudilerin İspanya'dan sürgün edilişlerinin 528'inci yılı dolayısıyla açıklamalarda bulundu. Aragon Kralı Ferdinand ile Kastilya Kraliçesi Isabella'nın ısrarla Yahudileri ve Müslümanları İspanya'dan kovmak istediğini aktaran Ovadya, şöyle devam etti:
* Padişah II. Bayezid'in çabalarıyla, gemi göndermesiyle ciddi sayıda Yahudi Osmanlı'ya gelmiştir. Bazıları Kuzey Afrika'ya giderken, Portekiz'den sonra özellikle Maranos dediğimiz gizli olarak Yahudiliğini sürdüren ve Hristiyan görünümünde olanlar da ağırlıklı olarak Hollanda'ya gitmiştir. Sonraları Osmanlı'ya gelmişlerdir çünkü hiçbir Hristiyan ülkesi Osmanlılar kadar Yahudilere dini özgürlüklerini vermemişlerdir, en geniş dini özgürlük Osmanlı'da olmuştur.
* Gelirken paralarını getirememişlerdir ancak bilgilerini getirmişlerdir. Barut teknolojisi yeni yeni vardı Osmanlı İmparatorluğu'nda, İstanbul'u fethettiklerine göre barut teknolojisi vardı, ama en iyi teknolojiler İspanya'da geliştiriliyordu ve onu getirdiler. Lisan da bildikleri için o dönemde ticarette çok etkin oluyorlar ve Osmanlı'da uluslararası ticaretin yapılmasında çok önemli bir faktör teşkil ediyorlar. Osmanlı yükselme dönemi, Yahudilerin gelişiyle aynı zamana rastlar. İspanya'daki her türlü teknolojiyi buraya getirdiler.
II. BAYEZİD'IN 'İÇTENLİKLE KARŞILAYIN' FERMANI
İbn Haldun Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Faruk Harman, İspanya'dan kovulan Yahudilere Osmanlı Devleti'nin kucak açtığını anlattı. Harman, "Kovma fermanını duyan Cenova gemileri, yolcu olarak aldıkları Yahudileri soyup denize attılar veya korsanlara sattılar. Sultan II. Bayezid yayınladığı emirnamede, 'İspanya Yahudilerini geri çevirmek şöyle dursun, içtenlikle karşılanmalarını, göçmenlere kötü muamele yapacakların veya en ufak bir zarara sebebiyet vereceklerin ölümle cezalandırılacaklarını' buyurmuştur" dedi.
