Mustafa Kemal Paşa... 1919... "Milli irade, kendi istikametinde bir nehir gibi coşup taşacaktır."
Atatürk... Büyük Nutuk... "Egemenlik ulusundur."
TBMM... Duvardaki yazı... "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir."
Darbeler ise... 27 Mayıs 1960... 12 Eylül 1980... Milli iradenin üzerinden tankların geçmesidir.
Ve... Darbecilerin akıl hocaları hep aynı.
İçlerinde, kimi siyasetçiler de var... Anlı şanlı profesörler de, büyük sermayenin temsilcileri de... Gazeteciler de... Sanatçılar da.
Sistemin gizli efendileri... Sistemden beslenip sistemi beğenmeyenler.
27 Mayıs 1960... Demokrasi tarlasına atılan ilk kötü tohumdu.
Arkası geldi... Muhtıra... Ve yine darbe... 12 Eylül 1980.
Yıllar... Su gibi akıp gidiyor.
Ama... Acı gerçek... Darbeci ruhlar, ellerinde zehirli tohum, demokrasi tarlasına serpmek için fırsat kolluyorlar.
***
Akif... Rahmet istedi
Mehmet Akif Ersoy... İstiklal Marşı şairimiz.
Safahat'tan iki mısra:
"Zulmü alkışlayamam, zalimi asla övemem,
Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem."
Ünlü şairimiz, daha sonraki yılları görseydi, neler yazardı acaba?
Darbecilere övgü düzenler... Profesörler... Gazeteciler... Siyasetçiler... Manşetler... Köşe yazıları... Karikatürler...
Ve... Geçmişe hakaret yağdıranlar... Arşivler ortada... Sürüsüne bereket.
***
Günün sorusu... Ve sandık rekoru
Darbe... 27 Mayıs 1960... Yassıada... Yargılamalar... İdamlar...
Ve 5 yıl sonrası... Genel seçim... 10 Ekim 1965.
Soru:
CHP'nin milletvekili aday listelerinde 3 darbecinin... Orhan Erkanlı... Orhan Kabibay... İrfan Solmazer'in isimleri ne arıyordu?
Sorunun devamı:
Bazı darbeciler ne diye il il dolaşıp CHP'nin il ve ilçe binalarından darbeye övgü konuşmaları yapıyorlardı?
Demokrat Parti'nin devamı olan Adalet Partisi'ne neden parmak sallıyorlardı? "Yine geliriz... Yine eseriz... Yine asarız" diye.
Ama... Sonuç... Al sana milli irade... Ve zafer:
Süleyman Demirel'in Genel Başkanı olduğu Adalet Partisi'nin aldığı oy... Yüzde 52.9... Rekor.
Ve... Hâlâ rekor... Bu yüzdenin üzerine bugüne kadar çıkan parti olmadı.
***
68 isim
Kenan Evren... 12 Eylül darbesinin lideri... Orgeneral... Genelkurmay Başkanı.
Darbe öncesi... Kafasından geçen bazı isimleri yazar.
Darbeden sonra, Başbakan... Bakan yapmayı düşündüklerini.
Örneğin... Başbakanlık için 2 isim... Bir olmazsa diğeri... Turhan Feyzioğlu... Haluk Bayülken.
Adalet Bakanlığı... İlhan Öztrak.
Çalışma Bakanlığı... Sadık Şide... Türk İş Genel Sekreteri... Darbeden sonra, bakan oldu da.
Başbakan Yardımcısı... Orhan Eyüboğlu... Eski CHP Genel Sekreteri... Bülent Ecevit hükümetinin Başbakan Yardımcısı.
68 isim... Aralarında Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın babası da var... Muzaffer Özdağ... 27 Mayıs 1960 darbesini yapan 38 subaydan biri.
Kaynak mı dediniz? Buyurun:
Kenan Evren'in Anıları... İkinci Cilt... Sayfa 70.
***
Milli iradeye tokat
Başbakan Adnan Menderes...
Yassıada... Ve bir nöbetçi tarafından atılan tokat.
Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu... Yassıada... Tokadı patlatan bir havacı üsteğmen.
Ve daha neler neler... İsim isim... Hepsi kitapta.
Yazarı Tevfik İleri... Başbakan Yardımcılığı... Ulaştırma Bakanlığı... Milli Eğitim... Bayındırlık... Devlet Bakanlığı... Ve ardından Yassıada.
Kitap... Yassıada ve Kayseri (cezaevi) Günlükleri.
***
Mamak... Jiletle intihar hikâyesi
Ülkücülerin yargılanması... Mamak... Davanın ilk günü mahkeme salonundaydım.
Başbuğ Türkeş'in... Ve arkadaşlarının idamı isteniyordu.
Yaşar Okuyan... Başsavcı Nurettin Soyer, "İdam" diyordu.
Mamak askeri cezaevi... Zulüm... İşkence... Aradan yıllar geçti.
Yaşar Okuyan, tahliye edildi... Ve ertesi gün ziyaretime geldi... Öfkeliydi.
Yeniden tutuklanma... Zulüm... İşkence için önlem almıştı.
Ve... Aldığı önlemi anlattı:
Gece... Hanım uyuyunca... El ayak çekilince... Kalktım... Gardıroptan bir ceket çıkardım.
Vatkasını söktüm... Ceketin dik durması için konulan bölümünü.
İçine jilet koydum... Sonra vatkayı diktim... Ceketi yerine astım.
Eğer... Yeniden tutuklanırsam bu ceketi giyeceğim... Ve jileti çıkarıp intihar edeceğim.
Yaşar, hayatta... Allah, sağlıklı ömür versin.
Televizyon kanallarından biri davet etse de... Mamak günlerini... Türkeş'in çektiği eziyetleri... Vatkadaki intihar jiletini anlattırsa.
***
Demirel de ağlar
Darbe... 12 Eylül 1980... Ve sürgün... Zincirbozan.
Bir gün... Yaşlı bir nine gelir... Demirel'in memleketinden... Isparta İslamköy'den.
Otobüsle... Dolmuşla... Güçlükle.
Nöbetçilere, "Demirel'le görüşmek istediğini" söyler.
- Teyze, akrabası mısın?
- Hayır, değilim... Köylüsüyüm.
- Öyleyse görüşemezsin... Yasak.
Nine gitmez... Bir taşın üzerine oturur... Bekler... Saatlerce.
Durum, komutana bildirilir.
Komutan, "Sakın içeri almayın" der... "Kapıda görüşsünler."
Demirel'e haber verilir... Demirel, kapıya doğru yürür... Diğerleri... Zincirbozan'daki siyasetçiler... Merak ederler... Onlar da kapıya gelirler.
Nine, "Sülümanım" diye söze başlar:
- Duydum ki seni asacaklarmış... Helalleşmeye geldim... Sana verecek bir şeyim yok... Aha sana bu Isparta elmasını getirdim.
Demirel... İhsan Sabri Çağlayangil, Sırrı Atalay, Deniz Baykal, Ali Naili Erdem, Celal Doğan, Sadettin Bilgiç, Süleyman Genç, Yüksel Çakmur... Nöbet tutan askerler... Ve diğerleri... Duygu seli... Ağlamaya başlarlar.
***
Hepsi gerçek
Darbe... 27 Mayıs 1960... Ve ibretlik bir olay... Bugün, kaç kişi biliyor acaba?
Darbenin... 88 sayılı kanunu:
27 Mayıs darbesini eleştirmek milli güvenlik bakımından sakıncalıdır.
Bu yasaya aykırı davranmak suçtur.
Kanuna uymayanlar, 5 yıla kadar ağır hapis cezası ile yargılanırlar.
Ve sonra... Seçim... Demokrasiye dönüş yılları.
Ankara... Birinci Ağır Ceza Mahkemesi... "Bu kanun Anayasa'ya aykırıdır" dedi... Ve kanunun iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
Anayasa Mahkemesi, başvuruyu haksız buldu... "Kanun, Anayasa'ya uygundur" kararını verdi... 8 Nisan 1963.
Esas No: 1963/16.
Karar: 1963/83.
Karar, Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi'nin birinci sayısında yayınlandı.
***
Yarın... 'Nokta'
Yassıada... İdamlar... Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın son sözleri.
İdamdan sonra Menderes'in eşi Berin Hanım'a yapılan manevi işkenceler.
Ve daha pek çok ayrıntı... Darbe ayıpları...
Yarın... Noktayı koyacağız.
