Salgın günlerinde hepimizin kafasını kurcalayan konuların başında güvenli tarım geliyor. Ekim zamanları vaktinde olacak mı? 2020 bu açıdan tamam da peki ya 2021 ne olacak? Doğrusu önceki gün online toplantıda Kibar Holding grubu şirketlerinden Assan Foods Genel Müdürü Hakan Koçoğlu ile sohbet edince gördüm ki üretim hiç bir şekilde durmuyor.
Assan Foods'un sos markası Colorado yurtdışında özellikle de Çin'de, 440 milyar dolarlık piyasa değerine sahip Wallmart içinde satılıyor. Türkiye'de de market dışı pek çok fast food zinciri dahil restoranlarda yer alıyor.
İç pazarda markaları perekandede yer almıyor ama Assan Foods, Türkiye'nin en büyük ketçap, mayonez ve sos üreticisi. 4 kıtaya 30'dan fazla ülkeye ihracat yapıyor.
Hakan Koçoğlu, "20 yılı geçtik ama hızlı tüketimde olmadığımız için tüketici tanımıyor. Türkiye'de BİM'in ketçap, mayonez ve salçalarını da yapıyoruz.
Yani hızlı tükemin yüzde 45'i bizde. Türkiye'nin en büyük sos ihracatçısıyız.
En büyük üretici de biziz.
Türkiye'deki tüm markalardan daha çok üretim yapıyoruz ve tohumdan başlayıp, salça ve soslarda bitiriyoruz" diyor. Dolayısı ile Hakan Koçoğlu'nun söyleyecekleri, piyasanın nabzını tutmak açısından önemli bir gösterge oluşturuyor.
Öğreniyorum ki Ege Bölgesi'nde domateslerin yüzde 75'i dikilmiş bile.
Koçoğlu, "Devlet proaktif olarak çözüm üretti. Ziraat Odaları ile birlikte koordineli çalışıyoruz. Biz 380'i sözleşmeli 450 çiftçimize fide ve gübreleri verdik.
Teknolojiye yaptığımız yatırımlar sayesinde akıllı tarımın takibini de yapıyoruz, onlar da dikimi yapıyor" diyor.
Üretimde virüsün yayılmaması için çok dikkatli olduklarını ve çalışan işçilerin düzenli sağlık taramalarından geçirildiğini, minibüslere binenlerin sayısının sınırlandırıldığını ve şimdi tarım işçilerinin kaldığı çadırların da sayılarının artırıldığını anlatan Koçoğlu'ndan şu anda dikim zamanı olduğu için mevsimlik işçilerin sayısının çok az olduğunu öğreniyorum.
Türkiye, dünyada endüstriyel domates üreten ilk beş ülke arasında yer alıyor ve ne ilginç ki şu anda diğer 4 ülke salgından en çok etkilenen ABD, Çin, İtalya ve İspanya.
Hal böyle olunca burada da ilginç bir değişim yaşanmış. Hakan Koçoğlu, "İtalya, İspanya ve Çin'deki durumdan dolayı talep geliyor.
Daha önce fiyat tutturamadığımız için yoktuk bu pazarlarda. Kendi markamızla ihracat yapmak istiyorduk ama Avrupa Türkiye'den ihracata yüzde 14 vergi koymuştu. Buna rağmen şu anda Belçika'ya kendi markamızla ihracata başladık" diyor.
Çin Wall Mart, Assan Foods'un sos grubundaki 12 markalı ürününü daha talep ederken, makarna ve salata sosları da devreye girince şirketin bu ülkeye olan ihracatı bir anda iki buçuk kat artıyor. Şimdiyse kapısını Wall Mart ABD çalıyor. Hakan Koçoğlu durumu şöyle özetliyor: "Gıdanın tedariki noktasında çok önemli bir kriz görmüyorum. Fabrikalar bütün bu önlemleri aldılar. Bizde 300 kişi çalışıyor. Kronik hastalıkları olanları izne gönderdik. Servisleri çoğalttık. Her gün dezenfekte ediliyor. Herkes maske kullanıyor. 1.5 metre kuralı koyduk. Bütün önlemleri aldık. Domates dikimi gayet düzgün bir şekilde yapılıyor. Bu kriz bize gösterdi ki gıdadaki süreklilik ne kadar kritik ve önemli. Düne kadar bazı ülkelere satış yapmak istediğimizde biz İtalya'dan almak istiyoruz diyorlardı. Oysa şimdi Avrupa'ya biz makarna sosu gönderiyoruz. Bu kriz bize riskleri dağıtmanın önemini gösterdi. Biz de bu süreçte katma değeri yüksek ürünlere odaklandık" diyor.
