Binek otomobil ve hafif ticari araç pazarı eylülde 90 bin 619 adetle rekor kırdı. 2020 Eylül, tüm zamanların en çok satışın gerçekleştiği eylül ayı olarak tarihe geçti. Ağır ticari araç pazarında (kamyon ve çekici) da binek otomobil ve hafif ticari araç pazarına benzer bir gelişme yaşandı. Eylülde 16 ton üzeri ağır ticari araç satışları yüzde 263 artışla 609 adetten 2 bin 211 adete yükseldi. Böylece 2020 Eylül, en çok ağır ticari araç satışının gerçekleştiği ikinci eylül oldu. Daha önce 2015 Eylül'ünde 2 bin 244 adet araç satılmıştı.
Yılın ilk 9 ayındaki toplam satış ise bir önceki yıla göre yüzde 96.2 artışla 5 bin 28 adetten 9 bin 869 adete çıktı. Böylece ağır ticari araç pazarı 9 ayda 2019 toplamını solladı. 2019'da ağır ticari araç satışları 8 bin 508 adet olarak gerçekleşmişti.
Ağır ticari araç pazarında mayıstan bu yana bir canlılık yaşanıyor. Nisanda 482 adet, mayısta 664 adet olan satışlar, hazirandan sonra iki haneli rakamlara yükseldi. Haziranda bin 194 adet, temmuzda bin 290 adet, ağustosta bin 478 adet ağır ticari araç satıldı.
Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD) Başkanı İlhami Eksin, daha önce 12 bin adet olan yıl sonu beklentisini 14 bin adete çıkardıklarını söyledi. Eylül rakamlarının bu hedefe ulaşılabileceğini hatta aşılabileceğini ifade eden Eksin, pazardaki canlılığı şöyle anlattı:
"Eylülde pandemi nedeniyle duraklayan üretimin düzene girmesi, ötelenen taleplerin pazara yansıması ve araç bulunurluğu ile karşılanabilmesi, büyük projelerin devam etmesi ve ekonominin hareketlenmesi."
10 ARAÇTAN YEDİSİ YERLİ
Türkiye ağır ticari araç pazarında ikisi yerli toplam yedi marka bulunuyor. Pazarda Türkiye'de fabrikaları bulunan firmaların hakimiyeti dikkat çekiyor. Yılın ilk 9 ayında yerli üreticiler 6 bin 813 adet, ithaller ise 3 bin 56 adet satış gerçekleştirdi. Eylül sonu itibariyle pazarda yerli üreticilerin payı yüzde 69, ithallerin payı ise yüzde 31 oldu.
2018 SATIŞINI GEÇECEK
2020 sonu için hedeflenen 14 bin adetlik satış, daha önceki yıllar göz önüne alındığında çok yüksek değil. Çünkü daha önceki yıllarda 39 bin adetleri zorlamıştı. 2015'den itibaren düşüşe geçen pazar, 2019'da 8 bin adetlere kadar geriledi. 2020'de tırmanışa geçen pazar, 2018'deki 13 bin 372 adetlik satış rakamını geçecek.
***
PANDEMİDE İSTİHDAM %4 ARTTI
Dünya otomotiv sanayisi pandemi nedeniyle işten çıkarmaları konuşurken, Türk otomotivciler tam tersine istihdamı yüzde 4 artırdı. Sektörde pandemide çalışan sayısı 2 bin 197 kişi artarak 52 bin 301'e yükseldi
Otomotiv pandemiden olumsuz etkilenen sektörlerin başında geliyor. Covid-19 nedeniyle satışlar düşerken, fabrikalarda üretim durdu. Karları düşen otomotiv firmaları, maliyetleri azaltmak için çare aramaya başladı. İlk akla gelen çalışanlar oldu.
Dünyada işten çıkarmaların planlandığı günlerde, Türkiye'de tam tersi yaşandı. Pandemide Türkiye otomotiv sanayisinde istihdam yüzde 4 artış yaşandı. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) verilerine göre Aralık 2019-Eylül 2020 arasında çalışan sayısı 2 bin 197 kişi arttı. Böylece 50 bin 104 olan çalışan sayısı 52 bin 301 kişiye yükseldi.
Bu dönemde Ford Otosan, Tofaş ve Oyak Renault istihdamını artırdığı, bir süredir işçi alımını durduran Toyota'nın da yeniden işçi alımına başladığı konuşuluyor.
Türkiye otomotiv sanayisinin dokuz aylık performansını online düzenlenen toplantıda açıklayan OSD Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, otomotiv sektörünün pandemi döneminde eleman çıkartmanın aksine yüzde 4 oranında ek istihdam sağladığını söyledi. Yenigün, istihdam artışının nedenlerini şöyle anlattı:
"Şirketlerin yeni devreye giren projelerini istihdam artışındaki birinci neden olarak gösterebiliriz. İkincisi firmaların pandemi konularında hijyen, filiyasyon önlem çalışmaları için yaptığı ek istihdamdır. Şirketlerimizde yüzde 1.5-2 civarında filiyasyon var. Bu oran Türkiye ortalamasının çok altında. Ancak bu işgücünün ve üretim süreçlerinin devamlılığı için ilave istihdam edinildi."
KAPASİTE KULLANIMI ARTIYOR
Sektörün kapasite kullanım oranının ocak-eylül aylarında yüzde 57 olarak gerçekleştiğini ifade eden Yenigün, son üç ayda kapasite kullanım oranında ciddi bir artış beklediklerini söyledi. Otomotiv sanayisinin ağustos ayının sonundan itibaren yüksek tempolu bir çalışmaya geçtiğini kaydeden Yenigün, "Önümüzdeki dönemde vardiyalarımızı, tedarikimizi, planlarımızı buna göre ayarladık" dedi.
İHRACATIN KİLOSU 10 DOLARIN ÜZERİNE ÇIKTI
Türkiye'nin toplam ihracatının kg başına 1 dolar olduğunu söyleyen Yenigün, "Otomotiv sanayisinin 2019'da 9.37 dolar olan kg başına ihracat değeri 2020'de 10 doların üzerine çıktı. Bu gerçekten hepimizi sevindiren bir rakam ve özellikle de sektörün ne kadar değerli olduğunu gösteriyor. Bu kadar sıkıntılı bir süreçte dünyada durum böyleyken, otomotiv ana sanayi olarak bizim bu rakamı yükseltiyor olmamız bence çok çok önemli bir başarı" dedi.
AB'YE İHRACAT TOPARLANIYOR
Ocak-Eylül döneminde ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 33 azalarak 616 bin 120 adet olarak gerçekleşti. Pandemi nedeniyle Avrupa'da ticaretin durma noktasına geldiği Nisan 2020'de 10 bin 613 adet olan otomotiv ihracatı; mayısta 44 bin 406, haziranda 70 bin 809, temmuzda 78 bin 242, ağustosta 42 bin 865 adet oldu. Eylülde ise bu rakam 92 bin 832 adete çıktı.
9 AYLIK ÜRETİM 854 BİN ADET
Yılın ilk 9 ayında toplam üretim yüzde 19 azalarak 854 bin 227 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 878 bin 163 adete ulaştı. Yaz döneminin sona erdiği eylülde Türk otomotiv sanayisinin toplam üretimi yüzde 4 artışla 142 bin 129 adet oldu.
